قەوارەیەک لە باوەشی دوژمن دا
7/18/2021 6:54:00 PM
عەلی شەریف
ئەڵێن؛ مێژوو فاکتەرێکی گرنگی رێکخەری ریزەکانی گەلە!
ئەم دەستە واژەیە گەر بۆ گەلان و قەوارەکانی تری دنیا راست بوبێ ، بۆ ئێمەی کورد بەدرێژایی مێژووی کۆن و نوێ جگە لە پەرتەوازەیی و پەرتبون و دوو بەرەکی ، مانایەک بوارێک ساتێکی مێژوویی بۆ ئاشتی و تەبایی و یەکبون و یەکگرتوویی تیا بەرچاوناکەوێ !
بە چاوخشاندنەوەیکی خێرا بە مێژووی ٥ پێنج سەدە لەمەوبەر و بەتایبەتی بۆ سەرەتای ساڵانی سەدەی شانزەهەم و سەرهەڵدانی شەڕی چاڵدێرانی ساڵی ۱٥۱٤ ی زاینی نێوان هەر دوو ئیمپراتوریەتی سەفەوی شیعە مەزهەب و خەلافەتی عوسمانی سونە مەزهەب ، کورد بەسەر دوو بەرەی جیاواز و لە دوو دابەشبونی جوگرافیای جیاواز بەسەر دوو بەرەی جیاواز و دژدا دابەش بوون .
ئەم دابەش و دابڕانە جوگرافی و مێژووییەی کورد کاریگەری گەورەی خراپی لەسەر داهاتوی کورد بەجێ هێشتوە و تائێستاش ئەو کاریگەریە لەسەر تەواوی ستراکتوری نەتەوەیی کورد هەرماوە .
ئەگەر مێژوو بۆ گەلانی دنیا هۆکارێکی گرنگی رێکخەر و یەکگرتن و یەکێتی ریزەکانی گەل بوبێ ، لە بەدبەختی کورد ئەم چەمکە بەدیوە گونجاو و رێکارە مێژوویەکەی خۆیدا بۆئێمە راست وەرنەگەراوە و مێژووی ئەم چەند سەدەیە و تائەمرۆش هەمان دوو بەرەکی و کێشمە کێشمی زیان بەخش و ململانێ و خۆخۆریە و هەمان دابەشبونیی مێژوویی ـ جوگرافی ـ دنیابینی و دو بەرەیی لە نێو سەرکردایەتی و فەرمانبەدەستانی کوردا هەیە .
ئەوەی نەگۆڕاوە تێروانین و هەڵوێستی دەوڵەتە داگیرو داپڵۆسێنەرەکانی تورکیا و ئێرانە سەبارەت بەماف و ژیان و نەتەوەیەکە کە کوردە ، ئەوەی نەگۆراوە زوڵم و ستەمکاری و ناعەدالەتی و نەبونی سەربەخۆی سیاسی و ناوەندی بریار و ون بونی بریاری سیاسیە ، ئەوەی نەگۆراوە دابەش بون و لێکدابڕان و پەرتەوازەییە لە نێوان چاڵدێرانی زۆنی سەوز و زۆنی زەرد دا .
ئەوەی گۆڕاوە شێوەی ئیمپراتۆر ەکانن کە سیستەمی کۆماری ئیسلامی ئێران و حوکمی ئیخوانی ئۆردوغانی تورکیە کەلەسەر عەرش و میراتی هەردوو ئیمپراتۆریەتی عوسمانی و سەفەوی دانیشتون و هێشتا هەر ئەوان قسە و بڕیار لە سەر چۆنیەتی ژیان و پەیوەندی و پەرتبون و بونی ئێمە ئەدەن !
کێ مێژوو ئەخوێنێتەوە ؟ بۆ خوێندنەوە میللەت پشت بە چ ئایدیۆلۆجیەک ئەبەستێ ؟
خوێندنەوەی مێژوو لە نێو ئایدیۆلۆجی جیاجیادا چەند جیاوازیەک ئەدا بەدەستەوە ...بۆیە ئایدیۆلۆجیا دەلیلی خوێندنەوەی مێژووە ...دەلیلی دەستنیشان کردنی چارەنوس و دوارۆژیەتی .
حزب و رێکخراوە سیاسیەکانی کوردستان هەر یەکە لە دید و بۆچون و ئایدیای جیاوازەوە دەرواننە مێژوو ، بۆیە هەریەکەیان بە جیاو بەجیاواز لەوی تر بۆ دوارۆژ و ئامانجەکانی ئەروانێ ..
ئاسایشی ئایدیۆلۆجی واتە ؛ گەل ، قەوارە ، دەوڵەت بەیەک ئاراستە ، بەیەک خوێندنەوە و یەک ئایدیۆلۆجی تەعبیر لە مێژو و لەواقیع و لەهێڵە سەرەکیەکانی نەتەوە و دەوڵەت بکات و لە پێناو بەرژەوەندیەکانی ئەواندا هاتبێتە ئاراوە ...هەروەها ئایدیۆلۆجیەک بێ پتەو بێت ، بابەتی بێت کە بتوانێ خۆی لەبەرامبەر هەژمونی ئایدیۆلۆجی و فەلسەفەی باوی دوژمن و دژدا رابگرێ و بمێنێتەوە .
کورد نەک هەر دوژمنەکانی لێیەوەی نزیکن ، بەڵکو لەگەڵی ئەژین و هەمیشە لەهێرش و پەلاماری بەردەوامدان ، دابەشبون و پەرتبونی سیاسی و تۆخبونەوەی هێڵی جیاکاری جوگرافی ، جیاکاری و جیاوازی بەرهەم هێناوە و بواری ترازان و دوور کەوتنەوەی فروانتر و گەورەتر کردوە ، هەربۆیە ئەم پەرتەوازەی و داخرانە رەنگدانەوەی نەرێنی و خراپی لە هەمو بوارەکانی تری فکری و سیاسی و بۆچون و نە بونی یەکگرتوویی هەڵوێست و کرداردا لێکەوتۆتەوە و نەک هەر ئاسایشی نیشتیمانی و نەتەوەیی ، بەڵکو خودی جەستەی نیشتمان و سەراپەی نەتەوەی توشی مەترسی و لێواری مەرگ کردۆتەوە .
مەترسیداترین کارێک کە ترۆپکی هەوڵ و تەقەلا چارەنوسسازەکانی میللەتێک بەرەو نەمان و هەرەس ئەبات لەدەستدانی سەربەخۆی و ئاسایشی ئایدیۆلۆجی و سیاسی حزبی دەسەڵاتدارە کە تەواوی جومگە و دامو دەزگاو دامەزراوە بنچینەییەکانی دەوڵەت و بنەماکانی ژێرخانی ئابوری هەڵدەتەکێنێ و توشی گەندەڵی و دارمانی هەمەلایەنەیان ئەکات و دوور ئەخرێنەوە لە ئامانج و ستراتیژی نیشتیمانی و نەتەوەیی و ئەکرێن بەبەشێک لە فۆرم و ئەجێندای دەرەکی و دەوڵەتی جڵەوگیر .
ئەوەی ئێستا لە سەرزەمینەی واقیع ئەگوزەرێ و بەدی ئەکرێ ئەو خوێن بەربونە مێژوویی و برینە کورد کوژ و دابەش بونە وێرانکەرەیە کە چەندین سەدەیە وەک رەشابایەکی مەرگ هێن هەڵی کردوە و ئۆقرەی نەگرتوە ، سەرەرای ئەو هەمو کارەسات و هەڵبەز و دابەزینە لە گلان و هەستانەوە ، لە هەرەس و شۆرش و نوێ بونەوە و سەرلەنوێ خلۆر بونەوە ! کەچی هیچ پەند و عیبرەتێکمان نە لەئەزمونی خۆمان و نە لەئەزمون و سەکەوتنەکانی گەلانی تر نەبینیوە ، وەک حسن عەلەوی نوسەر و روناکبیری عێراقی ئەڵێ ؛ ( كورد بەدۆخی رەتکردنەوەی یەکتر رازیە و گرێی مێژووی بۆ ناکرێتەوە ، هەروەها ئەڵێ ؛ ئێوە ساڵی ۱۹۹۱ دەسەڵاتتان دروست کرد نەک دەوڵەت ، دەسەڵاتی وەها هەمو شتێ ئەخوات و لوولی ئەدات بۆیە دەسەڵاتی کوردی دەوڵەتی خۆی خوارد) !
بەداخەوە ئەوەش یەکێک بو لە خواست و ئیرادەی دوژمن نەک خواست و ئیرادەی خۆمان .
هەموکورد چاوی لەوەیە کەی وەک خۆمان بیر ئەکەینەوە و کەی وەک ئەوە ئەبین کە پێویستە ببین !.