کەرتی غەزە ; لەپەراوێزی سەرکەوتنەکانی حماس دا
5/22/2021 10:11:00 AM
عەلی شەریف
صراع وجود لیس صراع حدود "حماس"
مێژوو . فکر. دەرئەنجام.
سەرەتایەکی مێژوویی ؛
لەژێر رۆشنایی رێککەوتنەکانی ئاشتی (ئۆسلۆ ۱) کە لە نێوان رێکخراوی رزگاری خوازی فەلەستینی و
ئیسرائیلدا لە ۱۹۹۳ لە واشنتۆن مۆرکرا
و وە رێککەوتنی (ئۆسلۆ ۲ )ى (تابا )ی ۱۹۹٥، ئیسرائیل لەزۆر شوێنی فەلەستین کشایەوە بە کەناری
رۆژئاواو کەرتی غەزەوە ، وەک بەشێک لە خاڵی رێککەوتنەکە لە ۷ی ئازاری ۱۹۹٦ ئەنجومەنی یاسادانانی فەلەستینی هەڵبژێردرا کە لە ۸۸ ئەندام پێک هاتبو.
لە ساڵی ۲٠٠٥ ژمارەی ئەندامانی ئەنجومەنی یاسادانانیان زیاد کرد بۆ ۱۳۲ ئەندام، لە هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ساڵی ۲٠٠٥ ؛ رێکخراوی رزگاریخوازی فەلەستینی (فتح ) سەرکەوتنی
بەدەست هێنا، بەڵام لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی یاساداناندا کە لە ۲٥ـ۱ـ۲٠٠٦ ئەنجامدرا بزوتنەوەی بەرگری ئیسلامی کە بە
(حماس ) ناسراوە سەرکەوتنی بەبەدەستهێنانی ۷٤کورس راگەیاندا لە بەرامبەر
٤٥ کورسی بۆ ( فتح ) و ۱۳ کورسیەکەتی بۆ لایەنەکانی تر .
دوای پێکهێنانی حکومەت بەسەرۆکایەتی محمود عباس، حماس وەک
لایەنی زۆرینەی پەرلەمانی و باڵادەستی لە کەرتی غەزە پابەندی دەسەڵاتی حکومەتەکەی
محمود عباس نەئەبو و زۆر جارکێشەو گرفتیان دروست ئەکرد و بێ باکی خۆیان لەو حکومەتە
نەئەشاردەوە، بۆیە لە ۱٠ تا ۱٥ ی مانگی حوزەیرانی ۲٠٠۷ شەڕێکی
توند لە غەزە لە نێوان لایەنگرانی فتح و حماس دروست بو وە بەسەرکەوتنی حماس بە سەرکردایەتی
خالد مشعل و کۆتایی هاتنی حکومەتەکەی محمود عباس لە غەزە کۆتایی هات کە بوە هۆی
کوژرانی ۱۲٠ چەکدار لەهەردولا و
کوژرانی۳۹ هاوڵاتی و ۲ فەرمانبەری رێکخراوی نەتەوە یەکگرتوەکان ، لەدەرئەنجاما
حکومەت و هێزی محمود عباس کشایەوە بۆ کەناری رۆژئاوا وغەزەش کەوتە ژێر دەسەڵاتی رەهای
هێزە چەکدارە توند رەوەکانی حماس
غەزە لەناو دەستەزبرەکانی
حماسدا؛
کەرتی غەزە نزیکەی ۱۹٠٠٠٠٠ ملێۆنێک ونۆسەد هەزار کەسی تیا ئەژی و شارێکی
کەم وێنەیە لەروی چڕی دانیشتوانەوە وناوچەیەی دابراو و گەمارۆ دراوە ، لەباکور و رۆژهەڵاتەوە
بە ئیسرائیل ولە باشورەوە میسر و لە رۆژئاواوە کەوتۆتە سەر دەریای سپی ناوەراست و
لە ژێرگەمارۆ و چاودێری وردی هێزی دەریایی ئیسرائیل دایە و وەک سنورێکی خنکاو وبێجوڵە و داخراو و دابڕاو و گەمارۆدراو
ماوەتەوە .
حماس ( حرکة المقاومة الاسلامیة) :
وەک بزاوتێکی ئیسلامی لەلایەن شێخ احمد یاسین لە
رێکەوتی ۱٥ ـ ۱۲ ـ ۱۹۸۷ لە فەلەستین دامەزرا وەک بەشێک لە جوڵانەوەی رابونی ئیسلامی کە بروایان
بە رزگاری فەلەستین هەیە هەر لە رووبارەوە تا بەحر !
لەرووی فکریەوە سەر بەئیخوان مسلمینن و کەتیبەکانی عزالدین
قسام باڵی سەربازی حماس پێک ئەهێنن.
ئێستا اسماعیل هنیة سەرۆکی حماسە و خالد مشعل وەک سەرۆکی دەرەوە مەکتەبی سیاسی حماس لە دۆحەی پایتەختی قەتەر
دائەنیشێ .
کەرتی غەزە لەساڵی ۲٠٠۷ ەوە لەلایەن حماسەوە بەرێوەدەبرێت و جگە لە
توندو تیژی و سزادان و ئازاردانی. خەڵک و چاندنی تۆی رق لەیەکتری و جیاکاری ناوخۆیی
، ئەو شارەشی لەماوەی ئەو ۱٤ چواردە ساڵەدا روبەروی ٤چوار شەری ماڵوێرانکەری
گەورە کردۆتەوە بەجۆرێک کە بوە بە هۆکاری بەرزبونەوەی بێکاری بۆ رێژەی ٥٠٪ و نەبونی خزمەتگوزاری و کێشەی کەمی ئاوی خواردنەوە
و دارمانی ژێرخانی ئابوری و ناسەقامگیری و رەوشێکی بارگاوی بەبیم و ترسی شەر سەراپای ئاسودەیی و ئارامی ناوچەکەی شێواندوە و
دنیای شارستانی و ژیان و ژیانی پێکەوەیی لەبەریەک هەڵتەکاندوە.
حماس لە ماوەی ئەم ۱٤ ساڵەدا بە٤ قۆناغ کەوتۆتە شەڕەوە لەگەڵ ئیسرائیل
و لە کۆتایی هەمو قۆناغەکانیشدا ، جگە لەماڵوێرانی و قوربانی گیانی زۆر و هەڵتەکانی
ژێرخانی ئابوری کەرتی غەزە و ئاوارەبونی سەدان هەزار کەس و روخانی هەزاران خانو و تەلار و وێران بون
و بەکەلابونی شارێک ،هیچ دەست کەوت و سەرکەوتنێکی نەبۆ خەڵک و نەبۆ حماس لێ نەکەوتۆتەوە ، ئەمەش
ئەو چوار قۆناغەن لە شەرکە لەسایەی باڵادەستی حماس و جهادی ئیسلامی بەسەر غەزەدا
هاتوە کەلەخوارەوە بەهەندێ ئاماری بەراییەوە
. رو نکراوەتەوە ؛
۱ ـ لە رێکەوتی ۲۷ ـ ۱۲ ـ ۲٠٠۸ تا رۆژی ۱۸ ـ ۱ ـ ۲٠٠۹ شەر بەردەوام بوە و ئەم دەرئەنجامانەی هەبووە :( کوژرانی ۱٤۳٦ کەس کەرتی غەزە و روخانی ٤۱٠٠ خانو بەتەواوی و۱۷٠٠٠ جانوی تر بە نیمچە روخاوی کە زۆربەیان بەکەڵکی نیشتەجێ بون نەماوە ،زیانەکانی
ئیسرائیل کوژرانی ۱۳ ئیسرائیلی .
۲ـ لەرێکەوتی ۱٤ تا ۲٠ ی ۱۱ ـ ۲٠۱۲ ئەم شەڕە تەنها ماوەی ٦شەش رۆژ بەردەوام بو بەم ئەنجامانە ( کوژرانی ۱٦۲ کەس لەکەرتی غەزە و روخانی ۲٠٠ خانو بەتەواوی و نیمچە روخانی ۱٥٠٠ خانوی تر ، لەبەرامبەردا ٦ شەش کەس لە ئیسرائیل کوژراوە .
۳ـ لە رێکەوتی ۷ ی تەموز ی ۲٠۱٤ تا ۲٦ی ئابی ۲٠۱٤ واتە شەر ٥۲ رۆژی خایاند و ئەم دەرئەنجامە کارەساتبارەی لێکەوتۆتەوە
( کوژرانی ۲۳۲۲ کەس لەکەرتی غەزە
لەگەڵ روخانی ۱۸٠٠٠ هەژدە هەزار خانو وە
تێکچونی ۱٦٠٠٠٠ سەدوشەست هەزار
خانوی تر کە لەنێویاندا نزیکەی ٦٦٠٠خانو بەکەڵکی دانیشتن نەما وە .لەگەڵ روخانی ۲٥ قوتابخانە و۱٥ خەستە خانە زیانەکانی ئیسرائیل ( کوژرانی ۱٦۸ کەس و چەند زیانێکی بچوک بە بینا و هەندێ خانو کەوتوە .)
ئەمە جگە لە ئاوارەبونی ۳٠٠ سێ سەدهەزار
هاوڵاتی مەدەنی لەکەرتی غەزە و ئەو زیانە زۆرەی کە بەکەرتەکانی کشتوکاڵ و بازرگانی
و پیشەسازی و رێگاوبان و هێڵەکانی کارەبا و تۆری سەرەکی ئاوی خواردنەوەو بازار و
مومتەلەکاتی تری هاوڵاتیان و بارەگای هێزەکانی حماس و تونێڵ و ئەو ژمارە زۆرەی سەرکردەکانی
حماس کە لەلایەن فرۆکە جەنگیەکانی ئیسرائیلەوە
کوژراون .
قۆناغی چوارەمی شەری حماس ـ ئیسرائیل و کەرتی غەزە
؛
بەهۆی ئاڵۆزی و پێکادانی فەلەستینیەکان و هێزی پۆلیسی ئیسرائیلی
لەسەر قەدەغەکردنی دانیشتن لەسەر پلیکانەکانی مەیدانی باب العامود کە نەریتێکی کۆنیان
بوە و لە بۆنەکان و شەوانی رەمەزان دا زۆربەی خەڵک بەتایبەتی گەنجەکان لەوێ کۆبونەتەوە
، لەهەمانکاتدا لەسەر داوای چۆڵکردنی هەندێ خانو لە لایەن ئیسرائیلەوە لەگەرەکی شێخ
جراح دەوری قودس کە کێشەکانیان ئەگەرێتەوە بۆ ساڵی ۱۹٤۸ و ۱۹٦۷ ،خۆپیشاندانی لێکەوتەوە ، لە نێو ئاڵوزی و بەرکەوتەی
خۆپیشاندانەکان لە هەردوو بەشی باب العامود و گەرەکی شێخ الجراح ، حماس لە کەرتی غەزەوە
کەوتە موشەک بارانکردنی خاکی ئسرائیل ولە ۲٤ کاتژمێری یەکەمدا نزیکەی ٤٥٠ موشەکی ساروخی نابە بئیسرئیلەوە بەڵام بەهۆی
کڵاوەی ئاسنینەوە کە دەزگای پارێزگاری و بەرگری موشەکی ئاسمانیە زۆربەی ئەو موشەکانەی
هەر لە ئاسماندا تەقاندۆتەوە .
بەپێی لێدوانی کەناڵە ناوخۆییەکانی ئیسرائیل لەماوەی ئەم ۱٠ رۆژەی شەردا حماس لەکەرتی غەزەوە نزیکەی ٤٥٠٠
کاتیوشای جۆراوجۆری ئاراستەی ئیسرائیل کردوە جگە لە کوژرانی ۱۳ ئیسرائیلی زەروروزیانێکی
زۆریش بە خانو و تەلار و بازار و ئوتومبل و مومتەلەکاتی خەڵک کەوتوە .
خالد مەشعەل سەرۆکی مەکتەبی سیاسی حماس لەدەرەوە لە چاوپێکەوتنێکیدا وتی ( حماس سەرکەوتوبوە لە
تێکشاندنی شکۆی سوپای ئیسرائیل ) و هەروەها لە بەشێکی تری چاوپێکەوتنکەی لە گەڵ کەناڵی
ئاڕ تی روسی لە ۱٤ـ ٥ ـ ۲٠۲۱ :
ئێمە خاوەنی گەنجینەیەکی گەورەین لە ئیرادە و ئامانجمان
رزگارکردنی فەلەستیینە لە دەستی داگیر کەر و دۆستایەتی و هاوکاریمان لەگەڵ هەندێ وڵاتی
عەرەبی و ئێران هەیە و لە بارەی هاوکاری ئێرانەوە وتی سودی زۆرمان لە بواری تەقەنی
و شارەزایی ئێران بینیوە ٠
لە لایەکی ترەوە "عوفێر جندلمان " قسەکەر
بەناوی ناتانیاهۆ وە وتی (ئیسرائیل بەهێزێکی
پێشتر نەکراو لە حماسی داوە و چەندین سەرکردەی حماس کوژراوە وسەد کیلۆمەتر لە تونێلی
ژێر زەوی و سەدان موشەک و سارۆخی نێو چاڵە ژێرزەمینەکانمان تەقانۆتەوەو وێرانمان
کرودە )، هەروەها وتی ؛ حماس ئێمەی پەلكێشی
ناو ئەو شەرە کردو ئێمەش مافی بەگری کردن لە خۆ مان هەیە .
وەرۆژی ۱۹ی ئایار ی ۲٠۲۱ سەرەک وەزیرانی ئیسرائیل ناتانیاهۆ لەکۆبونەوەی
لەگەڵ هەندێ باڵوێزی وڵاتان لە تەل ئەبیب وتی ( هێرشە ئاسمانیەکانمان بۆسەر کەرتی
غەزە بەئامانجی وردوخاشکردنی حماسە ، وەگەر سەرکەوتو نەبوین لە وەستان و راگرتنیان
ئەوا دوو رێگەمان لە بەردەمایە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ حماس یەکەم / یا ورودوخاشکردنیان یا بەرەنگاریان بینەوە).
"أرمین لاشت " پاڵێوراو بۆ راوێژکاری
ئەڵمانیا دوای مێرکڵ دەربارەی ئاڵوزی و خۆپیشاندان و سوتاندنی ئاڵای ئیسرائیل و
سوکایەتی کردنیان بە پیرۆزیەکانی یەهودی لە
ئەڵمانیا و توندرەوی و رەفتارەکانی حماس ئەڵێ ( ئاڵا و دروشمی پارتی کرێکارانی
کوردستانمان ' پە کە کە ' لە بەرزکردنەوە
لە شەقامەکان قەدەغە کرد ، پێویستە لەمەودوا یاساکە بگۆڕین و ئەو دروشم و ئاڵایەی
"حماس " یش بەرزکردنەوەی لە شەقامەکاندا قەدەغە بکەین چونکە ئەوانە نوێنەرایەتی
تیرۆر ئەکەن .
هەروەها "یوسف العتیبە " باڵوێزی ئێستای ئیمارات
لە ئەمەریکا دەربارەی ڕەفتارەکانی حماس ئەڵێ ( حماس هێزێکە تۆوی "الکراهیة" رق لێبونەوە ئەچێنێ و بەردەوام هەوڵی داوە ریزەکانی
خەڵک لێک بترازێنێ و لەبری پێکەوەژیان و ئاشتی ، دوبەرەکی بڵاوکردۆتەوە ، خەڵک بەگیانی
دروشم و ئایدیۆلۆژیای ساڵانی پەنجا و شەستەکان پەروەردە ئەکات و روحی شەرەنگێزیان
تیا ئەچێنێ . هەربۆیە توشی شکستی سیاسی و ئابوری و کۆمەڵایەتی گەورەبون.
حماس وەک بززوتنەوە تەقلیدیە خاوەن ئایدیۆلۆژیەکان ،
بزاوتێکی دینی سەر بە ئەهلی سنە و جماعە و لەروی فکرەوە سەر بە ئیخوان موسلمینە لەساڵی ۱۹۸۷ دامەزراوە .
حماس لەئێستادا پەیەوەندی پتەوی بە ئیخوان موسلمینی جیهان
و وەک دەوڵەتیش پەیوەندی و هاوکاری لەگەڵ ئێران و قەتەر و تورکیا بەتایبەتی و هەندێ
حکومەت و وڵاتی تری ئیسلامیەوە هەیە بەگشتی ...
بەرای هەندێ چاودێری سیاسیەوە "حماس " رێکخراوێکە
نوێنەرایەتی ئیخوان موسلمین ئەکات لە غەزە و وەک هێڵی بەرەنگاری یەکەمی سیستمی ئێرانە
و بەیەکێک لە باڵە سەربازیەکانی ئێران دائەنرێت لە ناوچەکە و هاوکاری مادی و لۆجیستیکی تەواو لە ئێران وەر
ئەگرێت
بەپێی زانیایەکان سەدان کادری سەربازی حماس لە ئێران راهێنان
و پەروەردەی سەربازی و تەکنیکی و تەکنەلۆجی وردیان پێ کراوە لەسەر جۆرەکانی کاتوشیاو تۆپ ، کە خۆشیان ئەوزانیاریانە
پشت راست ئەکەنەوە و
اسماعیل هەنیەی سەرۆکی حماسیش جەخت لەو راستیە ئەکاتەوەو
ئەڵێ ؛ (ئێران رۆڵی گەورەی هەبوە لە پڕ چەککردنی حماس دا) .
ئەم هاوکاریانەی دەوڵەتی ئێران بەسەر پەرشتی فەیلەقی
قودس کەسەر بە پاسەوانی شۆرشی ئێرانە ئەنجام ئەدرێن وە حماس لە ئێستادا خاوەنی ۳ سێ جۆر کاتیوشای پێشکەوتوە گوایە لەلایەن باڵی
سەربازی ناسراو بە شەهید عزالدین قسام دروستکراوەو پەرەی پێدراوە ئەوانیش ؛
ساروخی M 75 و J 80 و R160 کە ئەتوانن ناو جەرگەی ئیسرائیل بۆردومان بکەن.
بیروڕای حماس سەبارەت بە ئیسرائیل ئەوەیە کە ئەڵێن " صراع وجود لیس صراع حدود " ئەمە
ئاراستەیەکی فیکری توندڕەوی زۆر مەترسیدارە و هێڵی پەیوەندی و گفتوگۆ و پێکەوەژیانی
ئاشتیانەوشارستانی رەت ئەکاتەوە . ئەمە نزیک ئەبێتەوە لە یاری سفری لە مەنهەجی پەیوەندیە
سیاسیە نێو دەوڵەتیەکاندا و بەمانای سڕینەوەی بەرامبەر دێت . ئەم بۆچونە بواری
دانوستان وناوەندی گفتوگۆ ناهێڵێتەوە و هیچ بوارێکی ژیان و مانەوە بە بەرامبەر
نادا ژیانی من مردنی تۆ ، مردنی من ژیانی تۆ !
بۆچونێکی دژە ژیان ،تێرامانێکی فکری ئاوا وتەبنی بیروکردنەوەیەکی لەوشێوەیە ئەبێ چ شوێنەوەراێکی
خراپ لەسەر داهاتوی مرۆڤ لەم سەردەمی کرانەوەو جیهانە تەواو کاریە کۆمەڵایەتیە بێنێتە
ئاراوە لە چاندنی رق و هەڵتەکاندنی رایەڵەکانی ژیانی پێکەوەیی و سەقامگیری و ئاشتی
هەمەلایەنە !؟
یەکێ لە خەسڵەتی بزوتنەوە
ئایینیەکان ئەوەیە کە ئەڵێ حەقیقەت لای منە و بروایان وایە کە ئەبێ هەمو وەک ئەوان
بیربکەنەوە و وەک ئەوان رەفتار بکەن وەک ئەوەی
ئەوان ئەیانەێت تۆ بژیت ، مرۆڤ دائەماڵن لە ئیرادەی ئازاد و ئازادی بیرکردنەوە ،
کار لەسەر وەلاوەنان و سڕ کردنی ئەقڵی مرۆڤ ئەکەن و ئەیکەن بەکۆیلەی بیروباوەری ناعەقڵانی پیرۆز تالەئەنجاما ئەبێت بە بونەوەرێکی نامۆ بە خۆی بە
کۆمەڵگا ، نامۆ بە ژیان و شارستانی و یەکتر قبوڵکردن و ژیانی پێکەوەیی ، مرۆڤێکی لێ
بەرهەم دێت داخراو و وێرانە و تێکشکاو کە
بەردەوام لە بیرکردنەوە ی ترسی مردن و قەبر دا ،ژیانی ئێستا و ئارامی و ئاسودەیی
داهاتوشی لەدەست ئەدات.
هاوڵاتیانی غەزە ، لەژێر کارگەری رەوشێکی ئاوا وئاینێکیش بارگاوی
بە فتوا توند و شەرنگێزەکانی ابن التیمیة و غەزالی وحسن بنا و سید قوتب ویوسف قەرەزاوی
و راشد الغنوشی کە دنیای ئیسلامی سیاسی و سەرچاوەی زۆربەی روداو و کارە توندوتیژیەکانن
،ئێستا لەحماس و حماس وەک نوێنەر و ئاوێنەی رونی ئەو بیروراو فتوا و داخراو و جیاوازی و جیکاریە کۆمەڵایەتیەیە ورەفتارو
ئاکارە زبر و توندو عەسکەرتاریا نەی حماس ژیان وگوزەرانی خەڵکی گرانتر و ئەستەم تر
کردوە ئەگەر شەرە بەردەومەکان و گرانی و بێکاری و کەمی خزمەتگوزاریەکان بەشێکی
ئازارەکانی خەڵکی غەزە بێت ، ئەوە بەشەگەورەکەی خەم و ئازارە بنچینەییەکانی خەڵک،
بون و ئامادەیی و دەستێوەردانەکانی حماسە
لە هەموو بوارە تایبەتی و گشتیەکاندا .
ـ هەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی یاسادانان و سەرۆکایەتی و تەواوکاری
ئەنجومەنی نیشتیمانی فەلەستین :
بریار بو هەڵبژاردنی ئەنجومەنی یاسادانان وەک قۆناغی یەکەم
لە ۲۲ی ئایاری ۲٠۲۱ ئەنجام بدرێ و دەواتر لە ۳۱ی حوزەیراندا هەڵبژاردنی سەرۆکی فەلەستین و لە ۳۱ی ئابی ۲٠۲۱ شدا هەڵبژاردنی قۆناغی
دوەم کە تەواوکاری ئەنجومەنی نیشتیمانیە هەڵببژێردرێت .
بۆ لەگەڵ نزیک بونەوەی وادەی هەڵبژاردنەکان ئەم کێشانە
دروستکران و پرسی هەڵبژارن و گرفتەکانی لەبار
بران !؟
ـ ماوەی ۱٥ ساڵ تێپەریوە بەسەر یەکەمین پرۆسەی هەڵبژاردن و لەوکاتە دوو دەسەڵاتی جیا ( فتح ناوچەی کەناری
خۆرئاوا و حماس کەرتی غەزە بەرێوە ئەبەن ) بەرێوەبردنێکی تاک لایانەی بەدوو جۆر بیرکردنەوە
و تێروانین و دووجۆر هەڵوێست بەرامبەر ئیسرائیل کە دابەشبونێکی گەورەی ناوخۆیی لێکەوتۆتەوەو
وەک دوو بەرەی لەیەکترو دوور و دوو ئاراستەی جیاواز هەریەکەو جڵەوی بەشێکی بەدەستەوەیە
.. خەڵک و دنیای دەرەوە و خەمخۆرانی عەرەبی و هاوئاین و رێکخراو و گروپە مرۆیی و ژیان دۆستەکان و هەمو
کەسێکی ئازدیخواز چاوەڕێی ئەوە بون کە ئەم
هەڵبژاردنە کۆتایی بەم دابەشو دابەشکاری و جیابونەوەیە بهێنێت و ژیان و ئاشتی و
بوژانەوە و بونتیانەوەی فەلەستینی لێ بکەوێتەوە بەڵام بەداخەوە لەبری ئەوە قۆناغێکی
تری شەری ۱٠ رۆژەی سەخت و مرۆڤ کوژ
و ژیان وێرانکەری ناچاوەڕوانی لێ کەوتەوە .
ـ ترس لە هەڵبژاردن بۆ ؟
ماوەی ۱٥ ساڵە رێکخراوی فتح و حماس وەک
دوو لایەنی زۆرینەو دەسەڵاتداری بێ رکابەر ئیدارەی ناوچەکانی دەسەڵاتی فەلەستینی
بەپێی رێککەوتنامەی ئۆسلۆی ۱۹۹۳ ئەدەن .
لەودوای شەری ناوخۆیی۲٠٠۷ ودابەشبون و رام اللە بو ناوەندی فتح و غەزەش بو بەرەمزی فکری و سیاسی و
ناوەندی حماس .
ئێستا چەند لیستكی تر و بەتایبەتی لیستی بەناو زییندانیکراو
کە قیادیەکی فتح بو بەناوی ( مروان الغنوشی ) لەلایەن هاوڕێی خۆی ناصر قدوة بەناوی لیستی الحریة بەشداری ئەکات .
ئێستا لە فەلەستین۳ سێ لیستی سەرەکی رکابەر دیارن کە بەپێ راپرسبەک
رێژەی دەنگیان لە هەڵبژاردنەکەی داهاتودا بەم جۆرە ئەبێت .
۱ـ حماس بە ناوی ( القدس موعدنا ) بەشداری ئەکات ودەوری ٪ ۳٠ کورسی
ئەهێنێت .
۲ـ فتح بەناوی ( العاصفة) بەشداری ئەکات و دەوری ٪ ۳٤کورسی ئەهێنێت.
۳ـ لیستی وطنی دیموکراتی بەناوی (الحریة) و زیندانیکراو ( مروان الغنوشی ) و
ناصر قدوة جیابۆوە لە لیژنەی مەرکەزی فتح دەوری ٪ ۲٠ کورسی ئەهێنێت.
٤ـ جهادی ئیسلامی و لایەکانه تریش بەهەمویان دەوری ٪۱٦ کورسی ئەهێنن.
بەپێی زانیاری و راپۆرتی چاودێرانی سەرژمێری و تۆماری دەنگدەران گەنجان و ژنان پێکهاتەیەکی
کاريگەر ئەبن و لەوانەیە پێکهاتەی بڕیار دەربن لەو هەڵبژاردنانەی کەبریار بو لە ۲۲ی ئایاری ئەمساڵدا ئەنجام بدرێ ، جگە لەوە رێژەی ٪ ۳۸.٥ دەنگدەران تەمەنیان لە ٤٠ ساڵی دایە و زیاتر لە
نیوەی ئەو رێژەیە ئەوانەن کەیەکەمجارە دەنگ ئەدەن و لە دنیای وێرانەو دابەش و دابراندا گەورە بون و زیاتر خەونی ژیان و
گەنجانە و ئەوانەن کە ئاوات بە ژیانێکی جیاواز تر لە ئێستا ئەخوازن .ئەم نەوە نوێیە
پارسەنگی هێز ئەگۆرێت و لەوانەشە بریار دەر بێت.
خاڵی زۆر گرنگ کەلەوانەیە دوای ئەنجامەکانی هەڵبژاردنەوە
دەربکەوێت ئەوەیە لە گریمانەی سەرکەوتنی حماس هەڵوێستی فتح و ئیسرائیل و ئەوروپاو
ئەمەریکا چۆن ئەبیت ؟
گریمانەی دووەم ئەگەر فتح وبەرەی دیموکرسی نیشتیمانی سەرکەوێت
ئەوکاتە یەکریزی ودامەزراوەیی ویەک هێزی نیشتیمانی ئەبێت هەبێ وەک خواستێکی نیشتیمانی
ناوخۆیی و ئەوروپی وئەمەریکی کە دڵنیایییەکیش بۆ ئیسرائیل دابین ئەکات و کرانەوەی
زیاتر و دابین کردنی پشتگیری هەمەلایەنەی مادی و مەعنەوی بۆ بوژانەوەو هەستانەوە و
بنیاتنانەوەی و سڕینەوەی شوێنەورەکانی جەنگ و کاولکاری لەسەروی هەمیانەوە داماڵینی
چەک ئەبێ لە هێزەکانی حماس ،پرسیارە مێژووییە قورسەکە ئەوەیە حماس دەچێتە ژێر
داواکاری و خواستێکی گشتی ئاواوە و دەستبەرداری چەک و باڵی سەبازی عزالدین قسام ئەبێ ! ؟ یا دووبارە مێژوو خۆی دوبارە ئەکاتەوە
و ئەگەرێنەوە بۆ سەردەمی دابەش بون و پەرتەوازەیی و شەر و نوسینەوەی قۆناغێکی تری شەری وێرانە؟
ئەمەش قۆناغی چوارەمی شەر ی نێوان
ئیسرائیل و حماس لە کەرتی غەزە کە زیاتر لە هێرشی ئەسمانی
و موشەک و تۆپباراندا خۆی نواند کە ئەم دەرئەنجامانەی
لێ کەوتەوە ؛
٤ ـ لەرێکەوتی ۱٠ ـ ٥ ـ ۲٠۲۱ تا کاتژمێر ۲ی بەرەبەیانی ۲۱ ـ ٥ ـ ۲٠۲۱ بەردەوام بوو واتە قۆناغی
چوارەم ۱٠ رۆژی خایاندو ئەم دەرەنجامە
بەراییانەی لێ زانراوە ( کوژرانی ۲۳۲ کەس لە کەرتی غەزە و روخانی ۱٤٤۷ خانو بەتەواوی لەگەڵ نیمچە
روخان و تێکجونی ۱۳٠٠٠ خانوی تر ، هەروەها
روخان و هەڵتەکانی۲٠٥ بورج و ۳۳ بارەگای راگەیاندن و۷٥ تەلاری حکومی و٦۸ قوتابخانە و مەڵبەندی تەندروستی و ٤۹٠ پرۆژەی کشتوکاڵی و۳٠٠ کارگە ودامەزراوە و پرۆژە و پیشەسازی
وبازرگانی و ئابوری و تێکچون و لەکارکەوتنی
٥٠ بیری ئیرتیوازی ۱٠٠٠ مەتر قوڵ و ۹ تۆری ئاوی دابەشکردنی مەرکەزی وسوتان و خراپ
بونی ٤٥٤ ئوتومبلی گواستنەوە و لەکارکەوتن و خراپبونی ۱٦ کۆمپانیای گەیاندن و ئینتەرنێت لەگەڵ ئاوارە
بون و سەرگەردانی ۱۲٠ هەزار لە دانیشتوانی مەدەنی کەرتی غەزە لەماوەی
ئەم ۱٠ رۆژەی شەردا وە لە ئیسرائیل ۱۲ کەس کوژراوە لەگەڵ برینداربونی ۳۳٦ کەسی تر و روخانو تێکچونی کۆمەڵێ بینا و خانوی نیشتەجێبون و سوتانی کۆمەڵێ ئوتومبل
و هەندێ مومتەلەکاتی تر کەزانیاری تریان دەربارە بڵاونەکراوەتەوە.
کۆی دەرئەنجامەکانی هەر٤چوار قۆنەغەکەی شەر بەم شێوەیە یە
؛
۱ ـ کوژرانی ٤۱٥۲ کەس لە کەرت غەزە لەبەرامبەر کوژرانی ١٩٩ کەس لەئیسرائیل
۲ـ وێرانبون و روخانی بەتەواوی ۲۳۷٤٠ بیست وسێ هەزار و حەوت سەدو چل خانو لەکەرتی
غەزە .
۳ـ نیمچەروخانی ٤٦٥٠٠ چل وشەش هەزارو پێنج سەد خانوی تر لەکەرتی غەزە
٤ـ ئاوارەبونی زیاتر لە ٥٥٠٠٠٠
پەنجاوپێنج هەزار کەس لەکەرتی غەزە
٥ـ برینداربونی زیاتر لە ۱۲٤٥٠کەس .
٦ـ جگە لە و هەمو زەرەرو زیانەی
بەر کەرتی گشتی لە پەروەردە خەستەخانە کۆشک وتەلاری حکومی پرۆژە خزمەتگوزاریەکان ئاو کارەبا تۆرەکانی گەیاندن
و ئینترنێت سوتان و پەککەوتنی ئوتومبیل و لەکارکەوتنی بیرو بۆری ئاو ی خواردنەوە .. ئەکرێ بڵێین جگە لە قوربانیە زۆرە
مرۆییەکانی ئەم جەنگە .وێرانکایەکانی وێنەیەکی روونی ژێراوژوربونی ژێرخانی ئابوری
ئەو شارەیە . سەرەڕای هەموو ئەم کارەسات و قوربانیە زۆرەی گەلی فەلەستین لە چاوەروانی و چارەنوسێکی نادیار دا لە خەمی
دوارۆژ ێکی ئارام و گەرانەوەدا بەشێکی ئاوارەی وڵاتان و بەشێکی تری لە ژێر بەرداشی
شەڕ و ئاڵۆزی وململانێی بەردەوامدا .....ژیان بەڕێ ئەکەن .