ئایا دێوەكە هەرێمی كوردستان دەخوات؟
8/1/2025 2:11:00 PM
هەندرێن شێخ راغب
لە ئێستادا دۆخی
هەرێمی كوردستان لەبەردەم دێوێكی گەورە بوودایە كە ناوی شیعەی عێراقە. دەسەڵاتی شیعەكان
جەستەی بەهێزو گەورە بووە، كورد ناتوانێت هەمان سیاسەتی پێشوو لە عێراق پراكتیزە
بكات، شیعەكان سەبارەت بە كێشەی كورد بوونەتە دیوێكی گەورە بەم رەگەزانەی خوارەوە:
یەكەم: داعش تێكشكا،
حەشدی شەعبی شیعە چوونە ناو شاری موصڵ كە رەگەزی بەهێزی سوننەیە، ناوچە سونە نشینەكان
كەوتونەتە دەست ئەمنیەتی چەكداری شیعە. گەورەترین مەترسیان لەسەر دەسەڵاتی خۆیان تێپەڕاند.
دووەم: كەركوك و
شەنگال و خانەقین و مەندەلی، كەوتنە دەست حەشدی شەعبی شیعەو بەكەمترین زیانی گیانی
و ماددی و ماندووبون ئاڵایان لە كەركوك هەڵداو لە 51% خاكی كوردستانیان كەوتە دەست.
سێیەم: توانیان
سەرۆكایەتی وەزیران و دروستكردنی چوارچێوەی هەماهەنگی نێوان هێزەكانی خۆیان دروست
بكەن و ئیدارەی ناكۆكی ناوماڵی خۆیان بدەن.
چوارەم: شەڕی
روسیاو ئۆكرانیا نرخی نەوتی زۆر بەرزكردەوە، عێراق لەروی ئابوریەوە زۆر بەهێزبوو.
ملیارەها دۆلاری لە فرۆشی نەوت دەستدەكەوێت.
پێنجەم: لەشەڕی
ئیسرائیل و ئێران و ناوچەكەدا، نەكەوتە ناو شەڕەوەو ئارامی لێ تێك نەچوو. ئەمەش زیاتر
سەرنجی ئەمریكاو ئەوروپای راكێشا بۆ ئەوەی پشتیوانی بن.
شەشەم: دادگای
پاریس لە قازانجی ئەو بڕیاری داو نەوتی هەرێمی كوردستانی نەك هەر راگرت، بەڵكو بڕیاری
دا خاوەنداریەتی بەغداد بیكات.
حەوتەم: شكستی ریفراندۆم
لە هەرێمی كوردستان، ریفراندۆم نەك هەر فشاری لە دەوڵەتی عێراق نەكرد، بەڵكو پشتیوانی
بۆ دروستكرد كە زۆر بەهێزەوە پەلاماری هەرێمی كوردستان بدات، وە ناكۆكی مێژوویی
ناو باڵە سیاسیەكانی كوردستانی عێراقی زیندوو كردەوە!.
هەشتەم: تێكشكانی
هێزی سونە، ئێستا هیچ حیزب و سەركردەو بزوتنەوەیەك نیە لەناو سونەكان كە شیعەكان لێی
بترسن.
نۆیەم: كە ئیسرائیل
پەلاماری ئێرانی دا، پێشبینی دەكرا رژێمی ئێران بڕوخێ و شیعەكانی عێراقیش بكەون، بەڵام
كە ئێران نەڕوخا؟ ئیدی كەوتنە خۆیان بۆ ئەوەی بە حساباتی خۆیان بچنەوەو موحاسەبەی
ئەوانە بكەن كە پێشبینیەكی وەهایان كردبوو؟؟.
دەیەم: ناردنی
نوێنەرو بەرپرسی لاواز بۆ بەغداد، كە خاوەنی ستراتیژو هێزو بڕیار نین. تەیعەن مەبەستم
زۆرینەیە، نەك هەموی.
ئیدی شیعەكان
بونەتە دێوی دەسەڵاتداریەتی عێراق, كێشە گەورەكە ئەوەیە ئەم دێوە دۆستی كورد نیە،
بڕوای بە مەركەزیەت و ناوەندگیری مەزهەبی توند هەیە، لە قسەو باسی فیدڕاڵی و دەستورو
ماددەی 140 و دیموكراسی و ئەمانە نەك هەر پەشیمان بوونەتەوە، بەڵكو زۆریش توند دژایەتی
ئەم چەمكانە دەكەن.
ئەم دێوە دەیەوێت
هەرێمی كوردستان قوت بدات، گرفتە گەورەكە ئەوەیە حوكمڕانیەتی هەرێمی كوردستان زەمینەی
چاكی بۆ دروست كردووە, چونكە حوكمڕانیەتی هەرێمی كوردستان لە دیموكراسی و ئازادی
را دەربڕین و ئازادی ناوخۆیی پاشەكشەی زۆر كوشندەی كردووە، لەیەكگرتنەوەی هەرێمی كوردستان
خراپتر بووە باش نەبووە، پێشمەرگەو ئابوری و ئیدارە وەك خۆی حیزبی و تەقیلیدیە، بەكورتی
هەرێمی كوردستان وەك ساڵی 1992 خەریكی حوكمڕانیەتیە، بەڵام شیعەكان وەك 2025 خەریكی
ستراتیژی خۆیانن. بەڵگەش بۆ قسەكانی من هەر ئەمڕۆ 1/8/2025 ئەمریكا راپۆرتێكی بڵاوكردەوەو
دەڵێ: حیزبایەتی كێشەی گەورەی بەردەم یەكگرتنەوەو بەهێزبوون و بەنیشتمانی بونی هێزی
پێشمەرگەی كوردستانە. ئەمە قسەی فەرمی ئەمریكایە نەك من؟. پێشوتریش پلاسخارت نوێنەری
نەتەوەیەكگرتوەكان لە عێراق بەرەوڕووی خۆتان راستگۆیانەو دڵسۆزانە ئاگاداری كردنەوە.
چارەسەر چیە؟
ئەگەر كورد بە
دروشم و هوتاف و بەڵێنی ئەملاو ئەولا، بە فۆڕمی حیزبایەتی بەرتەسك، بە سیاسەتی
شكستخواردوی رابردوو، بیەوێت لەگەڵ ئەم دێوە مامەڵە بكات، ئاسان نیە بەرگەی بگرێت.
بۆیە گرنگە كورد: دیراسەی تازەی پەیوەندی خۆی و شیعەكان بكات، گرنگە كورد لەگەڵ شیعە
زنجیرەیەك گفتوگۆو دانیشتن و دانوسانی تازە دەست پێ بكاتەوە. لەناوخۆی هەرێمدا رێزو
حورمەت بۆ فرە حیزبی راستەقینە، دیموكراسی، ئازادی رادەربڕین، مافی مرۆڤ، كاراكردنەوەو
حورمەت گرتنی پەرلەمانی كوردستان, كابینەیەكی نیشتمانی حكومەتی یەكگرتوو. دەستبەرداربوون
لەم عەقلیەتەی ئیدارەی پێشمەرگەو هێز. بەكورتی كورد پێویستی بە سیاسەتێكی تازەی عێراقی
هەیە بەرامبەر سونەو شیعە. كورد بەمجۆرەی ئێستا بەردەوام بێت وردە وردە دێوەكە قوتی
دەدات بەڵگەی قسەكانیشم ئەوەیە موچەكەت ئەگەر ئەو نەبێت خۆت ناتوانیت بیدەی؟. كەواتە
بەخۆداچونەوەیەكی قوڵی كوردیمان دەوێت لەعێراق دا. ئایا ئەمە لە وزەی پارتی و یەكێتی
دا هەیە؟ یان هێزو جوڵەو بەرەو كەسایەتی دیكە دێنە بوارەكە؟. ئەمەیان دیوی دیكەی
ناوخۆی هەرێمەو قسەی جیاوازی دیكەی دەوێت. بەڵام راستیەكە ئەوەیە پارتی و یەكێتی و
هەموو بەرەو لایەن و كەسایەتیەكانی دەرەوەی ئەم دوو لایەنە حوكمڕانە، هەمویان لەبەردەم
مەترسی دێوەكەن.