ھەلێکە بۆ کوردی باکور ھاتۆتە پێشەوە
11/2/2024 4:39:00 PM
مەهدی کاوانی
وەردەچەرخێ وەرناچەرخێ .ئەوەیان پێشھاتەکان و بیرکردنەوەی دروستی ئەقلی سیاسی
و یەکگرتوویی لە قەندیل و ئیمیڕالی و دەم
پارتی بە نسبەت کورد ، یەکلاکەرەوەن .
ئەوەی ناتەنیاھۆی سەرۆکی حکومەتی ئیسرایل لە بەردەم ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان
گۆتی دەبێ نەخشەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست گۆڕانکاری بەسەردا بێت و بە دوایەوە تەواوی وڵاتانی
ڕۆژھەڵات و ئەمو ئەوی تر پێیەوە و ھەر یەکەیان بە گوێرەی بەرژەوەندی خۆیان کەوتنە
جولە لە ھەموویان زیاتر رەجەب تەیب ئەردۆگانی سەرۆکی تورکیا بووکە گۆتی گۆڕانی نەخشەی
ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست دەولەتی کوردی لێدەکەوێتەوە کە ئیمە ئەوە قبوڵ ناکەین و بەدژیەوە
دەوەستین .
دۆنالد تڕەمپیش لە توێتێکیدا گۆتبووی ئیسرایل بەو بچووکەی ئێستای و پارێزگاری
کردن لە خۆی ئاسان نیە .
بە دوایەوە دەولەت باخچەلی سەرۆکی مەھەپە ، بە لێدوانێکی ھاتە دەنگ و گوتی
دەبێ عەبدولا ئۆجەلان بێنینە پەڕلەمان و لەبەردەم
ھەموو خەلکی تورکیا لێدوان بداو بڵێ چەک بە پەکەکە دادەنێین و کۆتای بە زەمەنی تیڕۆڕیست
دەھێنین و بە دواشیەوە چارەسەری کێشەی کورد دەکەین .
جەھەپەش گوتی پێشوازی لەو دەسپێشخەریانە دەکەین بەڵام دەبێ پێش ئەوەی عەبدولا
ئۆجەلان بێنینە بەردەمی پەڕلەمان دەبێ لێبوردنی گشتی بۆ دەرچێ یانی ئازاد بکرێ .
لێدوانەکانی دەمپارتی کە دەکاتە ھەدەپەی پێشتر ، ھەمدیسان دەکەوێتە ناو ناوبژیوانی لە نێوان ئەنقەرەو
ئیمیڕالی ، لێدوانەکانی تا ڕادەیەک ھاوشێوەی جەھەپەن و قسەو باسی وەھاش دەکرێ کە دەمیرتاش
و لەیلا زانا پێشوازیان لە وەھا دەسپێشخەری کردبێ .
ئاک پارتی و ئەردۆگانیش و تا ئێستاکە نە پاڵپشتین نە دژایەتیان بۆ وەھا دەسپێشخەری
ڕانەگەیاندوە ، بەڵام بە گوێرەی ڕاگەیاندنەکانی لێرەو لەوێ زیاتر پاڵپشتە .
ئایا ئەو وەرچەرخانە نوێیەی تورکیا لە سەر چارەسەری ئاشتیانەی کێشەی کورد کە
ھەرسێ حزبە سەرەکیەکەی تورکیا واتە ئاکپارتی و جەھەپەو مەھەپە تیایا پاڵپشتن ، ھەر
ھەمووی لە ترسی گۆڕانکاریەکانی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستن یان شتی تریشی بە دواوەیە . لێرەدا
پێویست بەوە دەکات وەستانێکی لە سەر بکەین .
تورکیا ھەڵبژاردنی پەڕلەمانی و سەرۆکایەتی
لەپێشەو بە گوێرەی دەرئەنجامەکانی پێشتری شارەوانیەکان و پێیەوە بۆ ئاکپارتی و ئەردۆگان
موژدە بەخش نیە .
کوردیش ڕوونتر بڵێین دەم پارتی بە قەناعەتی ھەردو حیزب ئاکپارتی و جەھەپە، یەکلاکەرەوەیە .
بە بۆچوونی خۆم ئەو دەسپێشخەریەی دەولەت باخچەلی ڕێکەوتنێکی پێشوەختەی ئەردۆگان
و باخچەلیە کە مەھەپە ئەودەسپێشخەریە بکات و بە دوایەوە چاوەڕوان بکرێ تا بزانرێ لێکەوتەکان
چۆنچۆنی یان لەکوێوە دەمەیینەوە
.
کاتەکەشی تا بڵێی گونجاوە بۆ تەواوی جەماوەری تورکان وەک پێیان بڵێن لە نێوان
دابەشبوونی تورکیاو دروست بوونی دەولەتی کوردی ، یان چارەسەری ئاشتیانە ، یەکێکیان
ھەڵبژێرن .
بە بۆچوونی خۆم جەھەپە لە مەرامی ئەردۆگان تێیگەیشتووە کە بیەوێ بە بانگێشەی
چارەسەری ئاشتیانە دەنگی کورد بۆلای خۆی ڕاکێشێ و پێیەوە لە ھەڵبژاردنی داھاتوو بیباتەوە
، بۆیە یەکسەر ھاتە دەنگ و نەک ھەر گۆتبی
پێشوازی لە وەھا دەسپێشخەری دەکەین بەلکو دەبێ لێبوردنیش بۆ ئۆجەلان دەربچێ . کەواتە
ھەنگاوێکیان بە دڵی کوردان پێش ئەو دەسپێشخەریە ھێناوەتە پێش .
بە بۆچوونی خۆم دەبێ قەندیل دوو مەرجی ئەو دەسپێشخەریە بە گوێی بەرپرسانی ئەنقەرە
، ڕابگەیەنێ . یەکێکیان ھەتا زووە پەڕلەمانی تورکیا بڕیار لە سەر گۆڕینی دەستوری
تورکیا بدات و تیایا دان بە بوونی نەتەوەی کوردو تەواوی مافە نەتەوەیەکانی بنێ لە
چوارچێوەی دەولەتێکی دیموکراتی لە تورکیاو مەرجی دووەمیش ئازاد کردنی ئۆجەلان یان
ئەوەتا بگەڕێتەوە بۆ قەندیل یان بچێتە ولاتێکی ئەوروپی .
ئەگەر تورکیا ئەمە نەکا مانای وایە ڕاستگۆنیە لە دەسپێشخەریەکەی .
دەبێ ئەوەش بڵێین ھەر نیازێکی وەھا ھەبێ بۆ گۆڕینی نەخشەی ڕۆژھەلاتی ناوەڕاست
لە لایەن زلھێزەکان و پێیەوە تورکیا لە توانای دانابێ تێکی بدات بۆیە دەسپێشخەریەکەی
تورکیا زیاتر مەرامی ھەڵبژاردنی دادێی لە پشتەو با چاوەڕوان بین .