کوردستان

ژنە خۆشەویستەكەی ناو سیاسەت دەڕوات

06:08 - 18/09/2021 268 جار خوێندراوەتەوە

زەمەن_شیكاری

لە 26ی ئەم مانگە، ئەنجێلا مێركڵ واز لە كاری سیاسی دەهێنێت، دوای 16 ساڵ لە سەرۆكایەتی دەسەڵاتی جێبەجێكردن لە ئەڵمانیا.

كاتێك ئەم ژنە ئاسنینە رایگەیاند كە خۆی كاندید ناكاتەوە بۆ خولی پێنجەمی راوێژكاری ئەڵمانیا، جەماوەرەكەی لە دەستنەدا، وێنەكەشی لەلای خەڵك نەشێوا، وڵاتەكەشی نەرووخا.

"دایكی هەموان" كە زۆرجار بەو نازناوە ناوی دەهێنرا، دەسەڵات نەیگۆڕی، لە خانویەكی ئاساییدا مایەوە، خۆی پێداویستیەكانی رۆژانەی دەكڕی، لەگەڵ هاوسەرەكەی بە هاوبەشی كاروباری ماڵەوەیان دەكرد و وەكو ژنە مۆدێڵێكیش دەرنەدەكەوت.

مێركڵ كە بە بەهێزترین ژنی دونیاش دادەنرێت، لە پێناو بەهێزی وڵاتەكەی و بەرژەوەندی گەلەكەی كاری كرد.

كاتێك دەسەڵات بەجێدەهێڵێت، پێگەی ئەڵمانیای لە یەكێتی ئەورووپا و جیهان لە بەرزترین ئاستدا جێگیر كردووە، لەسەرجەم بوارەكاندا، سیاسەت، بەرگری، دارایی و ئابووری، كۆمەڵایەتی و ژینگە.

پراگماتیكی و ئینسانیەت ناسنامەی سیاسی ئەم ژنە ئاسنینە بوون، هەندێكجار نەیارەكانی بەوە تۆمەتباریان دەكرد، كە خاوەنی هیچ ئایدۆلۆژیایەك نیە.

لە ساڵانی رابردوودا رەخنەكان لەسەری زۆربوون، بەهۆی هەڵوێستی بەرامبەر پەنابەران، ئەو دەرگاكانی ئەڵمانیای بەرووی پەنابەراندا كردەوە.
مێركڵ بە توندی پابەندی پرەنسیپە سیاسیی، ئابوری، مرۆیی و ئەخلاقیەكانی دەبوو، لەگەڵ ئەوەشدا هەندێكجار نەرمییەكی بێسنووری بەرامبەر نەیارە نێودەوڵەتیەكانی دەبوو.

دوای رووخانی دیواری بەرلین لە ساڵی 1989، مێركڵ پەیوەندی بە بزوتنەوەی رابونی دیموكراتی كرد، لە ساڵی 1990 بووە وتەبێژی رۆژنامەوانی حزبەكە. هەر ئەو ساڵە حزبەكە پەیوەندی بە هاوپەیمانی پارێزگاران لە پێناو ئەڵمانیا كرد، كە هاوپەیمانیەتی نێوان یەكێتی كۆمەڵایەتی ئەڵمانیا و یەكێتی دیموكراتی مەسیحی پێكهاتبوو.

لە دیسەمبەری 1990 مێركڵ وەك ئەندامی پەرلەمانی ئەڵمانیا "بوندستاگ" هەڵبژێردرا، لە ساڵی 1991 لەلایەن هیلمۆت كۆڵ راوێژكاری ئەڵمانیاوە وەك وەزیری ژنان و گەنجان دیاریكرا.

لە كۆتاییەكانی 1999 ئابڕوچونێكی دارایی بەرۆكی حزبی یەكێتی دیموكراتی مەسیحی گرت، بەهۆی وەرگرتنی پشكی نایاسایی لە هەڵمەتی هەڵبژاردندا، بەڵام مێركڵ لە نامەیەكی كراوەدا داوای لە ئەندامەكانی حزب كرد پەڕەیەكی نوێ هەڵبدەنەوە، ئەوەش ئاستی جەماوەری بەرزكردەوە.

لە 10 ئەپریلی 2000 وەك سەرۆكی حزبی یەكێتی دیموكراتی مەسیحی هەڵبژێردرا، بووە یەكەم ژن و یەكەم بەرپرسی نا كاسۆلیكی سەركردایەتی ئەو حزبە بگرێتە دەست، وەكو سەرۆكی حزبیش ئاڵنگاریی ئابڕوچونە داراییەكە بوو.

لە هەڵبژاردنی سێپتەمبەری 2005دا هەردوو حزبی یەكێتی دیموكراتی مەسیحی و حزبی سۆشیالیستی دیموكراتی لەسەر حكومەتی ئیئتیلافی رێككەوتن مێركڵ سەرۆكایەتی گرتە دەست.

لە 22ی نۆفەمبەری 2005 مێركڵ پۆستی راوێژكاری ئەڵمانیای وەرگرت و بەوەش بووە یەكەم ئافرەت و یەكەم كەس لە ئەڵمانیای رۆژهەڵات ئەو پۆستە وەربگرێت.

لە ئۆكتۆبەری 2018دا حزبی یەكێتی دیموكراتی مەسیحی خراپترین ئەنجامی لە هەڵبژاردنەكانی ویلایەتی باڤاریا بەدەستهێنا لە ماوەی نیو سەدەدا، دوای مانگێك لە ویلایەتی هیسن بە هەمانشێوە ئەنجامەكانی خراپ بوون، مێركڵ رایگەیاند كە چیتر خۆی كاندید ناكاتەوە بۆ سەرۆكایەتی حزب و لە كۆتایی ماوەی خولی سەرۆكایەتیەكەشیدا لە 2021 دەستبەرداری پۆستی راوێژكاری ئەڵمانیا دەبێت.