خوێندنەوەیەک بۆپەرتووکی پرسی سیاسی عێراق ئاشتبونەوە لەنێوان ڕابوردو داهاتوو
4/9/2021 8:57:00 PM
بڕوا کەمال
عێراقی داهاتوو بەوزەی مرۆی و سامانەسروشتیەکانی دەوڵەمەندە بەقەدەر ئەوەی کەبەدامەزراوەی دیموکراسی و خواستەکانی دەوڵەمەندە عێراق لەساڵی ٢٠٢٥ یەکێک لەدەوڵەتە هەرە دەوڵەمەندەهەڵکشاوەکانی جیهان دەبێت .
پەرتووکی پرسی سیاسی عێراق ئاشتبونەوە لەنێوان ڕابوردو داهاتوو ، لەنوسینی :مستەفاکازمی سەرۆک وەزیرانی ئێستای عێراق وەرگێرانی بۆسەر زمانی کوردی : سامان عەلی پەرتوکەکە بەقەبارەی ٣٠٣ لاپەڕەیە
ئەم پەرتوکە لەساڵی ٢٠١٢لەسەروەختی ڕووداوەکانی بەهاری عەرەبی و ڕۆژانی داهاتووی نوسراو ، ئەم کتێبە باسی ئەزموونی خەباتی سیاسی لە دژی ڕژێمی دیکتاتۆریی لە عێراقدا بە ڕەهەندە جیاوازەکانییەوە دەکات، هەروەها ئەو تاوان و پێشێلکارییانە تۆمار دەکات کە لە سەردەمی پێشوودا هەبوون، وێڕای هەوڵدان بۆ وێنەکێشانی ئاسۆکانی داهاتوو لە بەر ڕۆشنایی ئەو ئەزموونە سەخت و تاڵەدا کە عێراق گوزەراندی و، کە زۆرێک لە عێراقییەکان لەپێناوی ئەوەدا کە لە دەستی ڕزگاریان ببێت، بە ژیان و پایەبەزریی و ئایندەی خۆیان باجەکەیان دا. لە بەرامبەر ئەوەدا هاوکات دەرک بەو ئاستەنگییانە دەکات کە لە بونیادنانی ڕژێمێکی سیاسیی نوێ دەکەونەوە چونکە نەمانی دیکتاتۆریی بەبێ چەند و چوون واتای نەمان و لەناوچوونی ئەو کەلتوورە ناگەیەنێت کە ئەو دیکتاتۆرییە چەندین دەهە لەپێناوی چەسپاندنیدا هەوڵیدا، شایانی باسە پێداچوونەوە بە کار و کردەوەکانی دوێنێی نزیکدا پێویستە بۆ هەڵهێنجانی پەند و وانە لە ئەزموونی ڕابوردو و هەڵنەخزانە ناو هیچ شێوەیەک لە شێوەکانی کردەی دیکتاتۆرییەوە لە داهاتوودا.سەرباری ئەوە ئەم کتێبە لێکدانەوەیەکی ڕەخنەیی بۆ پەیوەندیی نێوان ئیسلام و خۆرئاوا دەکات کە بە هۆی ڕووداوەکانی بەهاری عەرەبییەوە دەزانین چی تر بووەتە پەیوەندییەکی ناچاریی و بێ چەند و چوون و، چی تر وەڵامدانەوەی پرسیارەکان بە لۆژیکێکی وتوێژئامێزی نوێ بووەتە ئەرکی سەر شانی بزووتنەوە ئیسلامییەکان.
کام عێراق ؟
پەڕێنەوەی عێراق لەدیکتاتۆریی سەربازی تۆتالیتارەوە بەرەو دیموکراسی کەموکوڕ بەتێپەڕبوون بەوشتەدا کەدەشێت بەدادگەری گواستنەوەیی ، ناودێربکرێت پرۆسەیەکی پشوویەکی درێژی دەوێت ناشێت لەماوەی شەو ڕۆژێکدا بێتەدی ، ڕێگای بەرەو قۆناغی دیموکراسیی عێراقی ، هێشتا ڕێگایەکی دوورو درێژە و عێراقی دەهەی دادێت لەقۆناغی پەڕینەوە بەرەو بەرەو عێراقی داهاتوو زیاتر نیە و کۆڵەکەی سەرەکی داهاتووی تێکڕای جیهانی عەرەبیشە، هەروەها عێراقی داهاتوو بەوزە مرۆی و سامانی سروشتی دەوڵەمەندە ، بەقەت ئەوەی کەبەدامەزراوەدیموکراسی و خواستەکانی دەوڵەمەندە ، هەموو لێکۆڵێنەوەخۆرئاوایەکان هەرلەئیستاوە پێداگرتن لەسەر ئەوەدا یەک دەگرن کەعێراق لەساڵی ٢٠٢٥ دا یەكێک لەدەوڵەتە هەرە دەوڵەمەندەهەڵکشاوەکانی جیهان دەبێت لەپاش چین .، کەواتە عێراق هێزکی گەورەی هەرێمایەتی و بگرە جیهانییە ، ئەگەر بەباشی داهاتوەکانی هەڵبسوڕێنێت و وزەمرۆیەکانی بەئاڕاستە دروستەکەدا بەکاربهێنێت . هەروەهابەپێی مەزندەکان ژمارەی دانیشتوانی عێراق لەساڵی ٢٠٢٥ دەگاتە ٤٦ ملیۆن کەس ، ئەمەیش واتای ئەوە دەگەێنێت کەداهاتووی ناوچەکە دەبێتە عێراقی و عێراق دەتوانێ شان بەشانی چین و هند و چەند هێزێکی تری ئاسیا هەڵبکشێت و پێشبکەوێت ، بەڵام ئەم ڕوانگەخۆشبینانە بۆداهاتووی عێراق شایەنی بەدی هێنان نیە ، ئەگەر عێراقیەکان ئەوچینەسیاسیە لەکۆڵ نەکەنەوە کەلەساڵی ٢٠٠٣وە هەتاکو ئەمڕۆ فەرمانڕەوایی دەکەن ، چونکە ئەم چینە سیاسیە ڕەنگدانەوەی بیری سەدامە ، لەبەر ئەوەی لەپێناوی دەسەڵاتدا کار دەکەن نەک لەپێناوی دەوڵەتدا.