(بێرل)ی جولەكەو (نەوشیروان)ی كورد
5/16/2021 3:03:00 PM
285 جار خوێندراوەتەوە
ئەكرەم ئەمین
گۆڵدامایەر یەكێكە لە دامەزرێنەری دەوڵەتی جولەكەو یەكێكیشە لە سەرۆكوەزیرانی ئیسڕائیل و لەگەڵ هاوخاباتانیدا لەماوەی كەمتر لە 30 ساڵ توانیان دەوڵەتی ئیسڕائیل دابمەزرێنن.
گۆڵدا مایەر لە یەكێك لە كتێبەكانیدا بەناوی (ژیانی من) باسی یەكێك لە بیرمەند و دەوڵەتمەداری جولەكە دەكات و بەكەسێكی كارێزما و بیرمەندو رۆشنفكر و خاكیی ناوی دەبات و خۆشحاڵبوونی بە هەژاران و گەنجان... ئەویش (بیرل كاتزنێلسن)ە كە لە ساڵی 1944 مردووە.
كاتێك ئەم بەشەی كێبەكە دەخوێنیتەوە كە باسی بێرل دەكات راستەوخۆ وێنەیەكی لەیەكجوو لەگەڵ كاك(نەوشیروان مستەفا)ی كورد دا لەلات دروستدەبێت كە لە 1944 دا لە كوردستان لەدایك بووەو هەمان سیفات و خەسڵەتی پراكتیكی و بیرمەندی و دەوڵەتداریی ئەو جولەكەیەی تێدا بووە بەهەمان شێوەش مردنەكەشی چی كەلین و كەسەرێكی گەورەی دروستكردووە..
گۆڵدا مایەر لە كتێبەكەیدا ئاوا باسی بێرل دەكات:
" بێرل كاتزبێلسن لە 1944 مردووە هەرگیز دەوڵەتی ئیسرائیلی بەچاوی خۆی نەبینی، مرۆ زۆرجار بەسەرسوڕمانەوە دەپرسێ تۆ بڵێی ئەو بمایە چی بە ئێمە دەگوت. من گومانم لەوەدا نەبوو كە زۆرشت دەگۆڕان-باشتر دەبوون- گەر هاتباو بێرل لەو 30 ساڵەی دواییدا لەگەڵ ئێمە بمایایە.ئەو بێ ڕكاربەر سەركردەو رابەری روحیی بزوتنەوەی كرێكاران بوو, ئەگەر هاتباو بمایە ئەوا دڵسۆزی دەمایەوە و بنەمای بۆ دادەنا، رەنگبا كۆمەڵگا بگەیشتبا بەئامانجی مەزنی یەكسانی، بێرل رۆڵێكی بێوینەی لەنێو بزوتنەوەكە وازیكرد... بەڕاستی شەرمەزارم لەو راستییەی كە بێجگە لە 12 بەرگی نووسین و دوانەكانی كە چاپكراون تائێستا كەسێك ژیاننامە راستەقینەكەی نەنوسیوەتەوە.... بەلای كەمەوە دەتوانم شیتێك بكەم ناوی ئەو بە جیهانی دەرەوە بناسێنم.... بێرل زۆر لە رووی فیزیكییەوە شایان نەبوو, پرچەكەی بەردەوام ناڕێك، جلەكانیشی هەمیش هەر گلۆچ بوون، بەڵام خەندە شیرینەكەی رووخساری دەركردەوە.. بۆیە هەركەسێك دواندبێتی لەبیری نەچۆتەوە، پێموایە وەك هەزاران جار دیتومە لەسەر كورسییەكی شەقوشڕی كۆنینە دانیشووە لە یەكێ لەو دوو ژوورە پڕ كتێبەی كە لێی دەژیا كە دەكەوتە جەرگەی تەلئەبیب، لەوێ كاری دەكرد هەموو كەس دەهاتە لای بۆ دیدەنی (ئەو حەزی نەدەكرد بچێتە فەرمانگەكان كاربكات) هەڵوێستی وەك رێنمایی وابوو كەس سەرپێچی لێنەدەكرد... روانینەكەی هەمیش وابووە كە بڕیاردەرو یەكلاكەرەوە بووە....
من خاتر جەم بووم ئەگەر تا 1948 یش بژیابا ئەوا كاری كابینەی حكومەتی رەتدەكردەوەو وەرینەدەگرت.... دەسەڵات نەویستنی بێ ساختە و هەرزانفرشی نەبوو... ئەو وەك ئاركۆلۆجیەك وابوو بەدوای راستیدا دەگەڕا زۆرینەی كاتیش پێیدەگەیشت، بەهیچ شێوەیەك هیچ گوێی بە شێوەی خۆنمایشكردن یان بەوەی بەرچاوببێ نەدەدا..
بێرل پیاوێكی بێئەندازە زیرەك و كارێزمایەكی مەزن بوو، سەیر لەوەدابوو گەرهاتباو ئاشنای بووبای نەدەكرا نەكەوتبایە ژێر كاریگەریی هۆشمەندییەكەی یان كەسایەتییەكەی، لەبیرمە لە كۆنفراسی پارتدا بەشی زۆری كاتەكەی لە ڕێرەوەكاندا بەسەردەبرد و قسەی لەگەڵ خەڵكی ئاسایی دەكرد لەجیاتی ئەوەی لەگەڵ سەركردەكانی دیكەی پارت لەسەر مێز دابنیشێ، بەڵام كاتێكیش نۆرەی قسە و دوانەكانی ئەو دەهات هەموو كەس بەپرتاو خۆی بەژوردا دەكرد و دادەنیشت و گوێیلێدەگرت... ئیدی دەستی بەهەڵسەنگاندن و دەستنیشانكردنی خاڵی ئەرێنی و نەرێنی هەموو شتێك بەشێوەیەكی سادە و دڵرفێن دەكرد...
ئایا ئەو بڕوای بەچی بوو؟ .... ئەو بڕوای وابوو كە زایونیزم یەكێكە لە مەزنترین بزوتنەوە شۆڕشگیڕییەكانی جیهان، بەوە وێنای دەكرد كە نەخشەیەكە مێژووی هاوچەرخی جولەكەی لەسەربەندە.مەبەستەكەشی ئەوە بوو كە دەیگوت: كە یاخیبوونێكی گشتییە دژی كۆیلایەتی...
بێرل هەمیشە سەرسامی خەڵكانێك بووە وەك بنگۆرین (یەكەم سەرۆكوەزرانی ئیسرائیل) كەدەیتوانی زوو بڕیار بداو هەنگاوی كردەیی بۆ بهاوێژێت، بنگۆرین دەیوگوت: بۆ كاتی ئێستامان دەوڵەتمەدارێكی مەزنە كە بزوتنەوە و گەلی جولەكە هەیەتی، بنگۆرین هەتا مردیش وێنەی بێرل-ی لەسەر مێزەكەی بوو....
ئەو پیاوێكی خۆشەویست بوو، هێمن و دوور لەرەشبینی، بەشێكی زۆری كات و ئاگاهی خۆی دەبەخشییە خەڵكی گەنج.... ئەو لەگەڵ دەستە گەنجەكانی هەموو وڵات دادەنیشت و حەزی لێبوو گوێبیستیان بێ...
بێگومان هەرگیز ئەو شەوە تۆقێنەرەشم لەبیرناچێت كە بێرل لە ئۆرشەلیم بەدەردی مێشك وەستان كۆچیدوایی كرد. ساڵانێك دواتر كاتێك سەرۆك كێنێدی لەناوبرا و هەموو وڵاتەیەكگرتووەكانی ئەمریكا هیدمە دایگرت و لەرزی، ئەمن یەكسەر بیرم لەو شەوەی 30 ساڵ بەر لەئێستا كردەوە كە بێرل مرد نە من و نەكەس لە ئێمە خەیاڵی بۆ ئەوە دەچوو بەبێ ئەو هەڵبكەین................. ..."
كاتێك ئەم بەشی كتیبەكەی گۆلدا مایەر دەخوێنیتەوە هەندێك جار بیرت دەچێتەوە كە باسی بێرل دەكات وا دێتە بەرچاوت كە نووسەر باسی ژیان و سفاتە كردەییەكانی كاك نەوشیوان-ی كورد دەكات.