ڕۆڵی داواکاری گشتی
10/4/2025 12:44:00 PM
بەرهەم عەبدولرەحمان
داواکاری گشتی ئەو شوێنەیە کە من بە باشترین دەرگای دەزانم بۆ بەرزکردنەوەی سکاڵاکانم چونکە بەراسستی تەنها شوێنە دەستی سیاسی و پەیوەندی کۆمەڵایەتی و خزم خزمێنە و تەلەفۆنی شەخصی پێ نەگەیشتوە بە پاکی ئیش ئەکەن و ناهێڵن نایاسیای تێپەربێت !
بۆیە من لێرەوە دەستخۆشیان لێ دەکەم وە بێ گومان من بە کردار سەرەتای سکالاکانم لەوی پارێزراوە بە نوسراوی ئەوان بۆ دادگای لێکۆڵینەوە دەستم بە تۆمارکردنی سکالا کردوە و وە زۆر چالاکن و چاودیرێکی تەواون !
داواکاری گشتی (داواکاری گشتی) و ڕۆڵی یەکگرتووی لە دەسەڵاتی دادوەریدا
داواکاری گشتی دەزگایەکی دادوەری سەربەخۆیە کە نوێنەرایەتی بەرژەوەندی گشتی دەوڵەت و کۆمەڵگا دەکات. دەسەڵاتی لێکۆڵینەوە و داکۆکیکردنی هەیە، بەڵام ئەو دەزگایە نییە کە دەسەڵاتی دەرکردنی بڕیاری کۆتایی پێدراوە. هەندێک جار لە بەڵگەنامە فەرمییەکان بە "دادوەر" ناودەبرێت، ئەمەش ئاماژەیە بۆ دەسەڵاتی یاسایی خۆی بۆ بەڕێوەبردنی دۆسیەکە لە قۆناغەکانی لێکۆڵینەوە و داکۆکیکردندا، نەک وەک بڕیارێکی دادوەری کۆتایی.
لە دادپەروەری تاوانکاریدا، داواکاری گشتی لە ساتەوەختی ڕوودانی تاوانەکەوە تا کۆتایی دادگاییکردنەکە بەشدارە. لێکۆڵینەوە لە تاوانەکان دەکات، بەڵگە کۆدەکاتەوە، لێپرسینەوە لە شایەتحاڵەکان دەکات، دۆسیەکە دەخاتە بەردەم دادگا و بەناوی کۆمەڵگاوە داوای سزا دەکات. بەڵام دەسەڵاتی دەرکردنی بڕیاری کۆتایی نییە؛ ئەوە تاکە ئیختیاری دادوەرە.
لە دادپەروەری مەدەنیدا، بەشداریکردنی داواکاری گشتی سنووردارە بەو کەیسانەی کە کاریگەرییان لەسەر بەرژەوەندی گشتی یان یاسای گشتی هەیە، وەک پاراستنی سامانی گشتی، دۆسیەکانی نەفەقە، یان هەندێک کەیس کە پەیوەندییان بە باری کەسییەوە هەیە. لێرەدا داواکاری گشتی ڕۆڵی چاودێری و داکۆکیکردن دەگێڕێت، دڵنیابوون لە جێبەجێکردنی یاسا و ڕێزگرتن لە ڕێکارەکان، بەڵام لە دەرەوەی بازنەی دەرکردنی بڕیاری کۆتاییدا دەمێنێتەوە.
لە قۆناغی تانەدان، داواکاری گشتی بەشداری دەکات بە داوای یاسایی خۆی و بەرژەوەندی گشتی دەپارێزێت و چاودێری دۆسیەکە دەکات بۆ دڵنیابوون لە پابەندبوونی دادگای پلە یەک بە یاساکە، بەڵام بڕیاری کۆتایی نادات. لە قۆناغی الكاساسيون (النقض) یان تانەدان، داواکاری گشتی تانەیەکی یاسایی پێشکەش دەکات و بەشداری دەکات لە لێکدانەوە و جێبەجێکردنی یاساکە. دادوەری الكاساسيون (النقض) دەسەڵاتی دەرکردنی بڕیاری کۆتایی دەمێنێتەوە.
بە کورتی داواکاری گشتی لە هەموو لقەکانی دەسەڵاتی دادوەریدا یەکگرتووە و بە شێوەیەکی مەجازی لە هەموو قۆناغێکدا بەشداری دەکات، لە لێکۆڵینەوەوە تا داوای لێبوردن لەبەردەم دادگای یەکەم و تانەدان، تا دەگاتە الكاساسيون (النقض). بەڵام وەک چاودێر و لایەنێک لە یاسادا دەمێنێتەوە نەک بڕیاری کۆتایی. دادوەر تاکە دەزگایە کە دەسەڵاتی ئەوەی هەیە بڕیاری کۆتایی نێوان لایەنەکان بدات و بڕیار دەربکات و دڵنیابێت لە بێلایەنی دادپەروەری و پاراستنی مافی هەموو لایەنەکان.
*پارێزەری راوێژكار