1019 دیمانە

وردەکاری خانەنشینکردنی کارمەندانی کەرتی تایبەت لەلایەن حکومەتەوە

03:35 - 19/06/2022

سازدانی: زه‌مه‌ن

 

هۆگر عەلی، راوێژكاری وەزارەتی كارو كاروباری كۆمەڵایەتی، رایده‌گه‌یه‌نێت: وه‌زاره‌ته‌كه‌یان پڕۆژە یاسایەکیان ئامادەکردوە کە تایبەتە بە خانەنشینی و دەستبەری کۆمەڵایەتی بۆ کرێکاران و کارمەندانی کەرتی تایبەت.

هۆگر عه‌لی، له‌م چاوپێكه‌وتنه‌دا له‌گه‌ڵ "زه‌مه‌ن" باس له‌ ورده‌كاریی پرۆژه‌كه‌ و خانه‌نشینی كارمه‌ندانی كه‌رتی تایبه‌ت ده‌كات.

 

زه‌مه‌ن: كۆتایی هەفتەی رابردوو هەواڵی ئەوە بڵاوبۆوە كە حكومەت ئەو كەسانەش وەك میلاكی خۆی خانەنشین دەكات كە لە كەرتی تایبەت كاردەكەن، ئەم باسە چۆنە؟
-ئێمە وەک وەزارەت کارو کاروباری کۆمەڵایەتی، پڕۆژە یاسایەکمان ئامادەکردوە کە تایبەتە بە خانەنشینی و دەستبەری کۆمەڵایەتی بۆ کرێکاران و کارمەندانی کەرتی تایبەت، ئێستا لە ئەنجومەنی وەزیرانە و دواتر ڕەوانەی پەرلەمان دەکرێت بۆ ئەوەی تەشریعی پێبکرێت . ئەم پڕۆژە یاسایە زیاتر لەگەڵ بارودۆخی ئابووری و کۆمەڵایەتی ئێستا دەگونجێت و پشتمان بەستوە بە ڕێکەوتننامە جیهانیەکان بەتایبەت ئەو ڕێکەوتننامانه‌ی ڕێکخراوی کاری نێودەوڵەتی کە زۆرێک لە وڵاتان ئیمزایانکردوە.

لە ئێستاشدا یاسایەکمان هەیە کە بەرکارە لە هەرێمی کوردستان بە ناوی یاسای ژمارە ٣٩ ی ساڵی ١٩٧١ ی هەموارکراو بە یاسای ژمارە ٤ ی ساڵی ٢٠١٢ و کاری پێدەکەین، بەڵام پڕۆژە یاساکە کە ئێستا لە ئەنجومەنی وەزیرانە زیاتر سەردەمیانەیە .

ئەو کرێکار و کارمەندانەی کە لە پڕۆژەیەک یان کۆمپانیایەک کاردەکەن، پێویستە بڕێک پارە لە مووچەکەیان وەک هاوبەشی لە خەزنەی خانەنشینی دابنێن (دوانزە لەسەد خاوەنکار و پێنج لە سەد کرێکار) . بۆیە کە تەمەنی خانەشینی هات دەتوانێت داوای ئەوەبکات کە خانەنشین بێت، یان لە کاتی مردندا خانەنشینیەکەی بۆ خێزانەکەی دەبێت، یان تووشی پێکان بوو لە کاتی کاردا و نەتوانێت چیتر کاربکات. سەرەڕای بوونی دەستەبەری تەندرووستی و دەستبەری خزمەتگوزاری کۆمەڵایەتی و ڕۆشنبیری و بێکاری.

زه‌مه‌ن: پڕۆژەكەی ئێوە ناوەرۆكەكەی چیە ئایا هەر كرێكاران دەگرێتەوە یان چین و توێژی تریش كە لەكەرتی تایبەت كاردەكەن؟
-پڕۆژەکە ئەو کرێکار و کارمەندانە دەگرێتەوە کە لە کەرتەکەنی (تایبەت، هەرەوەزی، تێکەڵ) کاردەکەن، هەروەها ئەو کرێکار و کارمەندانەی کە لە ڕێکخراوە ناحکومیەکان (ناوخۆیی و بیانیانی) کاردەکەن، ئەو کاسانەی کە بۆ بەرژەوەنی خۆیان کاردەکەن و ئارەزوومەندانە خۆیان دەستەبەر دەکەن. ئەو کرێکارانەی کە لە کەرتی ناڕێکخراو کار دەکەن .

زه‌مه‌ن: ئەم پڕۆژەیەی ئێوە جیاوازە لەو نیەتەی ئەنجومەنی وەزیران لەسەرەتای ئەم كابینەیەوە هەی بوو بۆ ئەوەی یاسای خانەنشینی یەكگرتوو هەموو چین و توێژەكان دابنێت؟
-ئەم پڕۆژەیە یاسایە تایبەتە بەو کەسانەی کە لەو پڕۆژانەدا کاردەکەن کە لە وەڵامی پرسیاری دووەمدا ئاماژەم پێدا، چونکە بە پێی ئەحکامەکانی، خەزنەیەکی تایبەت دەبێت و ئەنجوومەنێکی کارگێڕی هەیە کە سەرپەرشی کاروبارەکان دەکات و کۆبوونەوە دەکات و بڕیار لەسەر بابەتاکان دەدات. ئەنجوومەنەکە سەرەڕای ئەوەی کە نوێنەری بەشێک لە دامودەزگاکانی دەوڵەت ئەندامن تێیدا، نوێنەری سەندیکاکانی کرێکاران و خاوەنکاریش ئەندامن .


زه‌مه‌ن: بەنمونە بەنیسبەت رۆژنامەنوسێكەوە كە لەكەرتی تایبەت 20 ساڵە كاری كردووە، ئەمانیش دەگرێتەوە؟

-بەڵێ بە دڵنیایەوە ئەو ڕۆژنامەنووسانە دەگرێتەوە کە لە پڕۆژەیەکدا کار دەکەن و سەرجەم لقەکانی دەستەبەریش دەیانگرێتەوە.

زه‌مه‌ن: رەنگە بەسەدان هەزار هاونیشتیمانی لەكەرتی تایبەت كاربكەن، خۆشیان دەستەبەر نەكردووە، لەو یاسایەی دەردەچوێنرێت چۆن چارەسەری ئەوە دەكرێت؟

 -پێویستە لەسەر خاوەنکار کە لیستی ناوی سەرجەم ئەو کەسانە بدات بە بەڕێوەبەرایەتیەکان دەستەبەر و ئاماژە بە مووچەی حەقیقیان بدات و هەموو مانگێک هاوبەشیەکەیان بۆ بدات بە پێچەوانەوانەوە ڕێکاری یاسایی لە دژی دەگیرێتەبەر و هەر مانگێکیش لە کاتی خۆیدا نەیدات غەرامەی دێتەسەر.

زه‌مه‌ن: بابێینە سەر ئیشوكاری تایبەتی وەزارەتەكەی خۆتان واتەمەنی ئەم كابینەیە دەبێت بە سێ ساڵ. وەزارەتی كار و كاروباری كۆمەڵایەتی چی جیاوازی كردووە بۆخزمەتی خاوەن پێداویستی تایبەت و كرێكاران و بەندیەكان و باقی توێژەكانی تر، كە جیاوازبێت لەكابینەكانی پێشوو؟
-سەرەڕایی بارودۆخە ئابووریە سەختەکە، دەتوانم بڵێم کە کارمان لەسەر هەندێک بابەت کردوە وەک:
⁃   ئامادەکرنی چەند پڕۆژە یاساک وەک (کار، خانەنشینی، مافی منداڵ، ماف و ئیمتیازی کەمئەندامان و خاوەن پێداویستی تایبەت) و چەند یاسا و ڕێنماییەکی تر کە خزمەت بە سەرجەم ئەو کەسانە دەکات کە یاسا و ڕێنماییەکان تایبەتە پێیان.
⁃  ئامادەکردنی یاسای بەنکراوان و سزادراوان کە بەپێی سیستمی ووڵاتە پێشکەووتوەکان و سەرجەم ڕێکەووتننامەکانی تایبەت بە مافی مرۆڤ و سزادراوی ڕەچاووکراوە.
⁃ پاکسازی لە لیستی کەمئەندامان.
⁃دانانی ستراتیجی وەزارەت.
⁃ دامەزراندنمان لە وەزەرەت بەشێوەیەکی زۆر شەفاف بوە و ڕەچاوی ئینتمای سیاسی نەکراوە و ناکرێت بەڵکو بە پێی مەرجە تەکنیکیەکان دەبێت.
⁃ ئاماده‌کاری بۆ دامەزراندنی ٣ نەخۆشخانەی دەروونی لە هەولێر و سلێمانی و دهۆک کە پێشتر نەبوە.
⁃ تۆمارکردنی ناوی تازەی کەم ئەندامان و خاوەن پێداویستی تایبەت کە چەندین ساڵ بوو ڕاگیرابوو.
⁃ جێبەجێکردنی ڕێنمایی دەرماڵەی پەککەووتەیی.
⁃ بۆ یەکەمجار لە هەرێمی کوردستان: ڕێنمایی تەندروستی و سەلامەتی پیشەیی.
⁃ بۆ یەکەمجار لە هەرێم: سەنتەری چارەسەر و شیاندنی ئاڵوودەبوانی ماددەی هۆشبەر.
⁃  ئامادەکاری بۆ کردنەوەی نەخۆشخانەی دەروونی بۆ ژنان.
⁃دەستکردنەوە بە کارەکانی پڕۆژەی قەرزی بچووک کە چەندین ساڵە ڕاگیراوە.
⁃سەرەڕای ئەنجامدانی چەند کارێکی تر لەو بارودۆخە سەختەی ئابووری کە هەرێمی پێدا تێپەڕیوە.

سۆشیال میدیا

ڕۆژنامەی زەمەن