پەکەکە گرووپێکی تیرۆریستی نییە، هێمای هێز و خۆڕاگری و خەباتی کوردە بۆ ئازادی
7/13/2025 4:56:00 PM
دێلاڤ عادل عەزیز
دەیان ساڵە پرسی کورد لە بازنە نێودەوڵەتییەکاندا پەراوێزخراو و شێواو و بەسیاسی کراوە، زۆرجاریش بە گێڕانەوەی دەوڵەتە باڵادەستەکان لە قاڵب دەدرێت.
ناوەندی ئەم خەباتە پارتی کرێکارانی کوردستانە — کە لە ئاستی جیهانیدا بە پەکەکە ناسراوە. پەکەکە زۆرجار لەلایەن تورکیا و چەند هاوپەیمانەکەیەوە بە ڕێکخراوێکی تیرۆریستی ناوزەد دەکرێت، لە ڕاستیدا بزووتنەوەیەکی قووڵی سیاسییە کە لە ستەمەوە لەدایک بووە، بەو شێوەیە هاتوە کە نوێنەرایەتی بەرخۆدان و قوربانیدان و بەدواداچوونی بەردەوامی دادپەروەری کورد بکات.
سەرچاوە و پەرەسەندن.
پەکەکە لە ساڵی 1978 لەلایەن عەبدوڵڵا ئۆجەلان و کۆمەڵێک خوێندکاری چەپی کوردەوە دامەزرا، ئەمەش لە وەڵامی ئینکاری سیستماتیکی ناسنامە و زمان و مافە سیاسییەکانی کورد لە تورکیا ، لەو کاتەدا زمانی کوردی قەدەغە کرابوو ، تەنانەت ناساندنی وەک کوردیش دەتوانێت ببێتە هۆی زیندانیکردن یان خراپتر ، ئایدۆلۆژیای سەرەتایی ئەو حیزبە مەیلی بەرەو مارکسیزم-لینینیزم کێشا، ئامانجی شۆڕشگێڕانەی بوو کە دەوڵەتێکی سەربەخۆی کوردی لە بەشێک لە تورکیا، عێراق، سوریا، ئێران دابمەزرێنێت.
بەڵام ئایدۆلۆژیای سیاسی پارتی بەشێوەیەکی بەرچاو پەرەی سەندووە ، لە سەرەتای ساڵانی ٢٠٠٠ەوە، لە ژێر کاریگەری نووسینەکانی ئۆجەلان لە زیندان ، پەکەکە "کۆنفیدرالیزمی دیموکراتیک"ی لە باوەش گرتووە - مۆدێلێکی نادەوڵەتی دیموکراسی کە لەسەر بنەمای بەشداریکردنی بنەڕەتی، یەکسانی جێندەری ، ئیکۆلۆژی و فرەیی دامەزراوە ، ئامانجەکانیان چیتر لەسەر جیابوونەوە نییە ، بەڵکو زیاتر لەسەر ئۆتۆنۆمی دیموکراسییە لە چوارچێوەی سنوورەکانی ئێستادا، بەتایبەتی لە تورکیا.
بزووتنەوەیەکی قوربانیدان و خۆڕاگری
شەڕڤانانی پەکەکە - ژن و پیاو بە هەمان شێوە - بوونەتە ئایکۆنی بەرخۆدان لە مێژووی کورددا. ناوبانگیان تەنیا لەسەر دیسیپلین و کاریگەرییان لە شەڕی گەریلادا بنیات نەنراوە ، بەڵکو لەسەر ئامادەیی خۆیان بۆ قوربانیدان لە پێناو گەلەکەیاندا بنیات نراوە ، هەزاران کەس لە بەرگریکردن لە گوندە کوردییەکان و کولتوور و خەونی ئازادی گیانیان لەدەستداوە.
بەڵام گرنگە جەخت لەوە بکەینەوە: هێزی پەکەکە تەنها لە بەرخۆدانی چەکداریدا نییە، بەڵکو لە زانینی کەی چەک دادەنێت لە پێناو ئاشتیدا ، دیارترین نموونە پرۆسەی ئاشتی ساڵی ٢٠١٣-٢٠١٥ بوو لەگەڵ حکومەتی تورکیا ، پەکەکە ئاگربەستی ڕاگەیاند و شەڕڤانانی لە خاکی تورکیا کشاندەوە وەک ئاماژەیەک بۆ نیازپاکی ، بۆ ساتێکی کورت ئومێدێک هەبوو کە دیالۆگی سیاسی جێگەی فیشەک و بۆمب بگرێتەوە.
کێ ئاشتی شکاند؟
سەرەڕای ئۆپەراسیۆنەکانی پەکەکە ، ئەوە دەوڵەتی تورکیا بوو کە ململانێکانی هەڵگیرساندەوە ، دوای هەڵبژاردنی حوزەیرانی ٢٠١٥ کە هەدەپە (پارتی دیموکراتی گەل)ی لایەنگری کورد زەمینەیەکی مێژوویی بەدەستهێنا ، حکومەتی تورکیا گەڕایەوە بۆ ناسیۆنالیزمی توندڕەو ، ئاگربەست شکا، شارە کوردنشینەکانی وەک سیزرێ و سور کەوتنە بەر سەرکەوتنی سەربازی دڕندانە و پڕۆسەی ئاشتی داڕما.
هاوکات تورکیا بەردەوامە لە هێرشە ئاسمانییەکان و هێرشەکانی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە هەرێمی کوردستان و زۆرجار بە بیانووی لێدانی بنکەکانی پەکەکە خەڵکی سڤیلیان کردۆتە ئامانج. ئەم کارانە پێشێلکردنی یاسا نێودەوڵەتییەکان و سەروەری عێراقە، هەروەها بێبایەخکردنی ئاشکرای هەوڵەکانی ئاشتی نیشان دەدەن.
ڕۆڵێکی فراوانتر لە هەرێمدا
لایەنە پەیوەندیدارەکانی پەکەکە، بەتایبەتی یەپەگە (یەکینەکانی پاراستنی گەل) لە سوریا - کە بەشێکن لە بزووتنەوەی چەتری پەیوەست بە پەکەکە - ڕۆڵێکی چارەنووسسازیان لە شکستپێهێنانی داعشدا هەبوو ، هێزەکانی ڕۆژئاوا بە ئەمریکاشەوە بۆ ئۆپەراسیۆنی زەمینی لە ڕەقە و کۆبانێ پشتیان بەو چەکدارە کوردانە بەستبوو. جێگای سەرسوڕمانە، زۆرێک لە هەمان ئەو حکومەتە ڕۆژئاواییانەی کە هاوکاریان لەگەڵ شەڕڤانانی کورد دژی جیهادیەت دەکرد ، هێشتا پەکەکە لە لیستە تیرۆریستییەکانیاندا دەپارێزن- هەنگاوێک کە زیاتر سیاسییە نەک پرەنسیپی ، کە تا ڕادەیەکی زۆر بەهۆی فشارەکانی هاوپەیمانی ناتۆ لە لایەن تورکیاوە پاڵپشتی دەکرێت.
تەحەدای ناوی “تیرۆریست”.
ناونانی پەکەکە وەک گرووپێکی تیرۆریستی شکست دەهێنێت لە گرتنی ئاڵۆزی و سروشتی سیاسی خەباتی کورد ، پەکەکە بە پێچەوانەی گرووپە تیرۆریستییە ڕاستەقینەکانەوە ئامانجێکی سیاسی دیاریکراوی هەیە ، بەدوای دیالۆگدا دەگەڕێت و پشتیوانییەکی فراوانی مەدەنی لە نێو کورددا هەیە ، تەنانەت دادگاکانی ئەوروپا ، وەک دادگای کاساسیۆنی بەلجیکا لە ساڵی ٢٠٢٠ بڕیاریان دا کە کردەوەکانی پەکەکە ململانێیەکی چەکداری پێکدەهێنێت نەک تیرۆر — و هەربۆیە دەبێت بەپێی یاسای مرۆیی نێودەوڵەتی تێبگەین نەک یاسای دژە تیرۆر.
دەرەنجام: بزووتنەوەیەکی هیوا
ناونانی پەکەکە وەک ڕێکخراوێکی تیرۆریستی کۆتایی بە ململانێکان ناهێنێت ، تەنیا خزمەت بە بێ ئینسانیکردنی خەباتی کورد و بێ شەرعیەتدان بە چارەسەری ئاشتیانە دەکات ، ئەوەی پەکەکە نوێنەرایەتی دەکات - جا لە ڕێگەی بەرخۆدانی چەکدارییەوە بێت ، چ لە ڕێگەی دیموکراسی بنەڕەتییەوە بێت ، یان لە ڕێگەی ئۆپەراسیۆنی ئاشتییەوە - ئیرادەی گەلێکە بۆ ئەوەی بە کەرامەتەوە بوونی هەبێت.
ئەگەر هەرگیز ئاشتی بەدی بهێنرێت ، پێویستە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بە گریمانەکانیدا بچێتەوە و گوێ لە دەنگی کورد بگرێت و لە پەکەکە تێبگات نەک وەک هەڕەشەیەک ، بەڵکو وەک ئەکتەرێکی سیاسی سەرەکی لە ململانێیەکی درێژخایەن و پڕ لە ئازاردا داننان بە مرۆڤایەتی لە پشت بەرخۆدانەوە هەنگاوی یەکەمە بەرەو ئایندەیەک کە نەک لەسەر هەژموون ، بەڵکو لەسەر دادپەروەری و دیالۆگ و پێکەوەژیانی ڕاستەقینە بنیات نراوە .