337 کوردستان

ئەو گۆڤارەی نووسیببووی
"ماڵە کارتۆنیەکەی هەرێمی کوردستان لە بەردەم داڕمانە" بناسە

10:01 - 25/03/2023

  1. زه‌مه‌ن
  2. گۆڤاری فۆرین پۆلیسی
  3.  
  4.  گۆڤارێکی هەواڵی ئەمریکی مانگانە بە زمانی ئینگلیزی بڵاودەبێتەوە،  تایبەتە بە پرسە جیهانیەکان و ڕووداوە نێودەوڵەتییە هەنووکەییەکان، هەروەها سیاسەتی ناوخۆ و دەرەوەی ئەمریکا، گۆڤارەکە سەکۆیەکە بۆ بابەت و شیکاریی نووسەران و کارەکتەرانی سیاسەتی نێودەوڵەتی و دبلۆماسی.
  5.  
  6. دامەزراندنی گۆڤارەکە:
  7.  
  8. گۆڤاری سیاسەتی دەرەوە " فۆرین پۆلیسی " لە ساڵی ١٩٧٠ لەلایەن ساموێل هەنتینگتۆن، مامۆستای زانکۆی هارڤارد و هاوڕێکەی وارن دیمیان مانسێل دامەزراوە، بە ئامانجی پێدانی دەرفەت بۆ دیدگای نوێ لەو سەردەمەدا سەبارەت بە سیاسەتی دەرەوەی ئەمریکا لە کاتی شەڕی ئەمریکا لە ڤێتنام، و... "وەقفی کارنێگی بۆ ئاشتی نێودەوڵەتی".
  9.  
  10. لە ساڵی ٢٠٠٠ەوە سێ مانگ جارێک بلاودەکرایەوە دواتر بوو بە  دوو مانگ جارێک، دامەزراوەیی واشنتۆن پۆستیش لە ئەیلوولی ٢٠٠٨ گۆڤارەکە دەکڕێت، دواتر پەرەی سەند و گەشەیکرد و بوو بە ناوی گروپی فۆرینگ پۆلیسی کە "گۆڤاری فۆرینگ پۆلیسی لەخۆدەگرێت و... ماڵپەڕەکە.. Foreing Policy.com و Foreing Policy Events."
  11.  
  12. ئامانجەکانی گۆڤارەکە:
  13.  
  14. گۆڤارەکە وەک "پلاتفۆرمێکی ڕاوێژکاری متمانەپێکراو بۆ سەرکردە جیاوازەکانی جیهان، لە ڕووبەڕووبوونەوەی ئاستەنگە گەورەکاندا"  دوای بڵاوبوونەوەی و فراوانبوونی خوێنەری لە زیاتر لە نەوەد وڵاتدا، گۆڤارەکە نوسخەی بە چەند زمانێک لە ئەوروپا، ئەفریقا، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئاسیا و ئەمریکای لاتین خستە بازاڕەوە.
  15.  
  16.  نووسەرە دیارەکانی فۆرین پۆلیسی
  17.  
  18. سیاسەتمەداران و بڕیار بەدەستە دیارەکانی ئەمریکا و هەموو جیهان بەشداری دەکەن لە نووسینی بابەتەکانی فۆرین پۆلیسی ، لەوانە مادلین ئۆلبرایت، وەزیری پێشووی دەرەوەی ئەمریکا، دەیڤید پێترایۆس، بەڕێوەبەری پێشووی سی ئای ئەی و تەواکول کارمان، خاوەنی خەڵاتی نۆبڵی یەمەن، بۆ ئاشتی، ئەحمەد داودئۆغڵو ، سەرۆکوەزیرانی پێشووی تورکیا و وەزیری دەرەوەی تورکیا، سەرۆکی لیبێریا ئیلین جۆنسۆن سیرلیف، و جیم یۆنگ کیم، سەرۆکی بانکی جیهانی.
  19.  
  20. نووسەرانی پێشوو بریتین لە سوزان گلاسەر و تۆم ڕیکس و نووسەرانی ئێستاش بریتین لە دەیڤید ڕوتکۆف، دانیال ئاڵتمان، لۆری گارێت، ستیڤن واڵت، تۆم ڕیکس و جەیمس تروپ.
  21.  
  22. خەڵات و ڕێزلێنانانەی کە فۆرین پۆلیسی بەدستیهێناوە:
  23.  
  24. خەڵاتی "گۆڤاری نیشتمانی کوالیتی گشتی" لە ئەمریکا لە ساڵانی ٢٠٠٣ و ٢٠٠٧ و ٢٠٠٩ پێبەخشرا و ماڵپەڕەکەی لە سەرەتای دامەزراندنیەوە لە ساڵی ٢٠٠٩ەوە چەندین خەڵاتی لە "گۆڤاری دیجیتاڵی نیشتمانی" وەرگرتووە.
  25.  
  26. هەروەها لە ساڵی ٢٠١١ بە خەڵاتی "یانەی ڕۆژنامەوانی دەرەوەی وڵات" تاجی سەر کرا و گۆڤاری "فۆربێس" لە ساڵی ٢٠٠٩ ماڵپەڕەکەی وەک یەکەم لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی پۆلێن کرد.
  27.  
  28. لە هەموو بنکەیەکی سەربازی و قونسوڵ و سەفارەتاکانیش ناوی هەموو سیاسی و بەرپرس و وەزیر و کاربەدەستە باڵاکانی وڵاتان هەیە لایان بە دوور و درێژیەوە.
  29. بۆ نموونە خاڵی لاواز و بەهێزیان چیە، حەز و ئارەزووەکانیان، بیروباوەڕ و ئایدۆلۆژیا (گەر هەیان بێت)، سەر بە چ حیزب و گرووپ و دەستەیەکن. لەگەڵ چەندین زانیاری تردا. بە کوردی و کورتیەکەی مەلەفی گەر هەمووش نەبێت زۆرینەیان لەژير دەستدایە. کلکیان وا بەدەستیانەوە.
  30.  
  31. بەشێک لە ناوەڕۆکی راپۆرتەکەی فۆرین پۆلیسی لەسەرهەرێمی کوردستان:
  32.  
  33. چەمچەماڵ شارێکی وشک و تۆزاوییە و ناوبانگێکی زبری هەیە. لە ناوەڕاستی ڕێگای نێوان کەرکوک و سلێمانی لە هەرێمی کوردستانی نیمچە سەربەخۆی عێراق، شارەکە کە هەندێکجار بە نازناوی "تەکساس" ناسراوە- لە نزیک یەدەگی بەرچاوی غازی سروشتیدایە. بەڵام خەڵکی ناوچەکە بەزەحمەت سوودمەندن لەو سەرچاوە قازانج بەخشەی کە لە ژێر ماڵەکانیاندا نێژراوە. زۆربەیان مانگانە بە چەند سەد دۆلارێک دەژین و بێکاری بەربڵاوە، بە تایبەتی لە نێو گەنجاندا.
  34.  
  35. ئەمڕۆ شتەکان لە هەرێمی کوردستان تاریک دەردەکەون. دامەزراوە سیاسییەکانی هەرێم بەهۆی دابەشبوون بەسەر سەرکردە حزبییەکانەوە بەش بەشکراون، ئازادی ڕادەربڕین بۆ هاووڵاتیان  بەرتەسکراوەتەوە. نایەکسانی ئابووری هەیە و نەبوونی دەرفەت بۆ کار نیە، شەپۆلی کۆچبەران بەرەو ژیانێکی باشتر لە دەرەوەی وڵات دەبات. ئەزمونی ڕۆژانەی زۆربەی کوردەکانی عێراق بەتایبەتی لە شارە بچووکەکانی وەک چەمچەماڵ دوورە لە ئەزموونی ئەو نوخبەی بەیەکەوە لە ڕووی سیاسییەوە کە لە گەشەپێدانی نیشتەجێبوونی شاهانە لە هەولێر و سلێمانیدا دەژین. ئەم جیاکارییە زۆرجار لەلایەن دیپلۆماتکار و سەردانکەرانی ڕۆژئاواوە چاوپۆشی لێدەکرێت کە بەردەوام لەگەڵ بەرپرسانی حزب و سەرکردەکانی بازرگانی و گەنجانی خوێندەوار لە زانکۆ ئەهلییەکان کۆدەبنەوە.
  36.  
  37. سەردەمانێک هەرێمی کوردستان وەک خاڵێکی گەش  لەو نائارامی عێراق دەرکەوت ئەمریکا دەستی پێکرد. ئەمڕۆ شتەکان لە هەرێمی کوردستان تاریک دەردەکەون. بۆیە ماڵی کارتۆنیەکەی  کوردستانی عێراق لەبەردەم  داڕماندایە.

سۆشیال میدیا

ڕۆژنامەی زەمەن